Viện Kiểm Sát Nhân Dân: Vai Trò, Chức Năng & Tổ Chức [Cập Nhật Mới Nhất]

Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) là một bộ phận không thể thiếu trong hệ thống các cơ quan nhà nước của Việt Nam. Vậy, Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan giữ vai trò gì? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về vị trí, tổ chức, chức năng, nhiệm vụ và các chức danh tư pháp của VKSND, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của cơ quan này trong việc bảo vệ pháp luật và công lý.

Vị trí và Tổ Chức của Viện Kiểm Sát Nhân Dân

Ngày 26 tháng 7 năm 1960 đánh dấu một mốc quan trọng trong lịch sử tư pháp Việt Nam khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh số 20-LCT, công bố Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân. Kể từ đó, ngày này trở thành ngày truyền thống của ngành Kiểm sát nhân dân. Hiến pháp Việt Nam quy định rõ, VKSND là một hệ thống cơ quan nhà nước độc lập, được tổ chức theo ngành dọc, gồm 4 cấp:

• Viện kiểm sát nhân dân tối cao: Cơ quan đầu não của hệ thống.
• Viện kiểm sát nhân dân cấp cao: Hiện có 3 Viện tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh.
• Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: Gồm 63 Viện cấp tỉnh, tương ứng với 63 tỉnh, thành phố.
• Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh: Với 710 Viện cấp huyện, hoạt động trên địa bàn các đơn vị hành chính cấp huyện.

Bên cạnh đó, trong hệ thống VKSND còn có các Viện kiểm sát quân sự:

• Viện kiểm sát quân sự Trung ương.
• Viện kiểm sát quân sự quân khu và tương đương.
• Viện kiểm sát quân sự khu vực.

Toàn bộ hệ thống VKSND và Viện kiểm sát quân sự các cấp chịu sự quản lý, chỉ đạo và điều hành thống nhất của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Viện trưởng VKSNDTC do Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm theo đề nghị của Chủ tịch nước, với nhiệm kỳ theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Phó Viện trưởng VKSNDTC do Chủ tịch nước bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức theo đề nghị của Viện trưởng VKSNDTC, có nhiệm kỳ 05 năm.

Chức Năng và Nhiệm Vụ Của Viện Kiểm Sát Nhân Dân

Vậy, chức năng của Viện kiểm sát nhân dân là gì? VKSND là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Điều này có nghĩa, VKSND có vai trò then chốt trong việc đảm bảo mọi hoạt động tố tụng đều tuân thủ pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức và Nhà nước.

Cụ thể, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân bao gồm:

• Bảo vệ Hiến pháp và pháp luật.
• Bảo vệ quyền con người, quyền công dân.
• Bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa.
• Bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
• Góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Ví dụ, trong một vụ án hình sự, VKSND thực hiện quyền công tố bằng cách truy tố bị can trước tòa án, đồng thời kiểm sát quá trình điều tra, xét xử để đảm bảo tính khách quan, công bằng và đúng pháp luật. Hoặc trong lĩnh vực hành chính, VKSND có quyền kiến nghị, kháng nghị đối với các quyết định, hành vi trái pháp luật của cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức.

Các Chức Danh Tư Pháp Trong Viện Kiểm Sát Nhân Dân

Để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ trên, VKSND có đội ngũ cán bộ, công chức với các chức danh tư pháp sau:

• Viện trưởng, Phó Viện trưởng VKSND, Viện kiểm sát quân sự các cấp.
• Kiểm sát viên: Với 4 ngạch (Kiểm sát viên VKSNDTC, Kiểm sát viên cao cấp, Kiểm sát viên trung cấp, Kiểm sát viên sơ cấp).
• Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra.
• Điều tra viên: Với 3 ngạch (Điều tra viên cao cấp, Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên sơ cấp).
• Kiểm tra viên: Với 3 ngạch (Kiểm tra viên cao cấp, Kiểm tra viên chính, Kiểm tra viên).

Kết Luận

Tóm lại, VKSND đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Với chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, VKSND góp phần bảo vệ Hiến pháp, pháp luật, quyền con người, quyền công dân, và lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân, đảm bảo pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Việc hiểu rõ về tổ chức và hoạt động của VKSND là vô cùng cần thiết để mỗi công dân có thể thực hiện và bảo vệ tốt hơn các quyền và nghĩa vụ của mình.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng