Tư pháp là gì? Cơ quan thực hiện quyền tư pháp ở Việt Nam

Tư pháp là gì? Cơ quan nào thực hiện quyền tư pháp ở Việt Nam?

Bạn đọc Hữu (Bình Định) gửi câu hỏi: Tư pháp là gì? Cơ quan nào là cơ quan tư pháp ở Việt Nam? Bài viết sau đây sẽ giải đáp thắc mắc này một cách chi tiết.

Tư pháp là một khái niệm quan trọng trong hệ thống pháp luật, đặc biệt khi đề cập đến phân chia quyền lực nhà nước. Vậy, tư pháp là gì? Cơ quan nào là cơ quan tư pháp trong bộ máy nhà nước Việt Nam?

Tư pháp là gì?

Theo thuyết tam quyền phân lập, quyền lực nhà nước được chia thành ba nhánh chính:

• Lập pháp: Ban hành luật pháp.
• Hành pháp: Thi hành luật pháp.
• Tư pháp: Bảo vệ pháp luật, giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm pháp luật.

Trong bối cảnh Việt Nam, tư pháp tập trung vào công tác tổ chức và bảo vệ pháp luật. Thuật ngữ “tư pháp” cũng được dùng để chỉ chung các cơ quan điều tra, kiểm sát, xét xử hoặc các cơ quan hành chính tư pháp như Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp…

Cơ quan nào là cơ quan tư pháp ở Việt Nam?

Hệ thống tư pháp Việt Nam bao gồm hai cơ quan chính: Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân.

Tòa án nhân dân

Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử chính thức của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 quy định cụ thể về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Tòa án.

Vai trò của Tòa án nhân dân:

• Bảo vệ công lý.
• Bảo vệ quyền con người, quyền công dân.
• Bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa.
• Bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.
• Giáo dục công dân về lòng trung thành với Tổ quốc, tôn trọng pháp luật và các quy tắc xã hội.
• Đấu tranh phòng chống tội phạm và các vi phạm pháp luật.

Viện kiểm sát nhân dân

Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. Chức năng này nhằm đảm bảo pháp luật về tư pháp được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Đây là vai trò đặc thù mà không cơ quan nhà nước nào khác có thể thay thế theo Hiến pháp. Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân 2014 quy định chi tiết về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân.

Nhiệm vụ chính của Viện kiểm sát nhân dân:

• Kiểm sát tính hợp pháp của các hành vi, quyết định của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động tư pháp.
• Kiểm sát hoạt động tư pháp ngay từ giai đoạn tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
• Tham gia vào suốt quá trình giải quyết các vụ án hình sự.

Tóm lại, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân là hai trụ cột chính trong hệ thống tư pháp Việt Nam, phối hợp chặt chẽ để bảo vệ pháp luật và đảm bảo công lý.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng