Thực hành Tiếng Việt 8: Phân tích biện pháp tu từ “Em đứng bên đường như quê hương” (Kết nối tri thức)

Thực hành tiếng Việt trang 48 Văn 8 tập 2 Kết nối tri thức

1. Câu 1 trang 48 SGK Văn 8/2 Kết nối tri thức

Nêu tác dụng của các biện pháp tu từ đã được sử dụng ở trong những trường hợp sau:

Phương pháp giải:

Dựa vào đặc điểm của mỗi biện pháp tu từ để nêu ra biểu hiện và tác dụng.

Lời giải chi tiết:

a. Em đứng bên đường như quê hương (Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)

• Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng: Em đứng bên đường như quê hương.
• Tác dụng: Nhấn mạnh về sự thân thuộc, giản dị của hình ảnh “em”, đồng thời gợi nỗi nhớ nhà da diết. Câu thơ “em đứng bên đường như quê hương là biện pháp tu từ gì” giúp người đọc cảm nhận sâu sắc tình cảm của tác giả. “Em đứng bên đường là so sánh” thể hiện rõ nét sự gần gũi, thân thương.

b. Con đường nhựa ban đêm, sau cơn mưa mùa hạ rộng ra, dài ra, lấp loáng ánh đèn, trông như một con sông nước đen. Những ngọn điện trên quảng trường lung linh như những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích nói về những xứ sở thần tiên. (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

• Biện pháp tu từ so sánh đã được sử dụng.
• Tác dụng: Miêu tả vẻ đẹp của con đường nhựa vào ban đêm sau cơn mưa, khiến người đọc đắm chìm vào khung cảnh đẹp đẽ, thơ mộng ở nơi chiến trường tàn khốc.

c. Cao điểm bây giờ thật vắng. Chỉ có Nho và chị Thao. Và bom. Và tôi ngồi đây. Và cao xạ đặt bên kia quả đồi. Cao xạ đang bắn. (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

• Biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng.
• Tác dụng: Nhấn mạnh về sự vắng vẻ, tĩnh lặng ở trên cao điểm, tạo không khí hồi hộp, lo lắng về một nguy hiểm rình rập.

d. Nho vẫn thì thầm. Nó cũng đang ở trạng thái như tôi. Yêu tất cả. Tình yêu của những con người trong khói lửa. Tình yêu độ lượng, tha thiết, vô tư mà kẻ độc quyền có nó trong tim là những người chiến sĩ. (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

• Biện pháp tu từ:
  • So sánh: Nó cũng đang ở trạng thái như tôi.
  • Liệt kê: độ lượng, vô tư, tha thiết.
• Tác dụng: Thể hiện tình yêu tha thiết, bùng cháy, cho thấy một khía cạnh trong tâm hồn tươi trẻ, nhiệt huyết của những cô gái thanh niên xung phong.

e. Máy bay trinh sát vẫn nạo vét sự yên lặng của núi rừng. (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

• Biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng.
• Tác dụng: Nhấn mạnh, đặc tả sự càn quét của máy bay trinh sát trên ngọn núi.

2. Câu 2 trang 48 SGK Văn 8/2 Kết nối tri thức

Thử thay thế những từ ngữ được in đậm trong những trường hợp sau bằng từ ngữ đồng nghĩa, từ đó nhận xét về giá trị biểu đạt của các từ ngữ đã được tác giả sử dụng.

Phương pháp giải:

Thay thế những từ in đậm bằng từ đồng nghĩa sau đó nhận xét về giá trị biểu đạt của chúng.

Lời giải chi tiết:

Thay thế những từ in đậm bằng những từ đồng nghĩa:

a. Gặp em trên cao đầy gióRừng lạ ầm ầm lá đỏ=> Thay thế bằng “xào xạc”: Không thể hiện được khung cảnh hùng tráng, bạt ngàn lá đỏ trong khu rừng.

b. Đoàn quân vẫn đi vội vàngBụi Trường Sơn mù mịt trời lửa=> Thay thế bằng “nhanh chóng”, “mờ ảo”: Không thể hiện được tư thế anh dũng, hiên ngang của đoàn quân trong khung cảnh khói lửa.

c. Cười thì hàm răng trắng bóc trên khuôn mặt nhem nhuốc.

=> Thay thế bằng “trắng tinh”: Không phù hợp với ngữ cảnh, làm giảm giá trị diễn đạt của câu văn.

3. Câu 3 trang 49 SGK Văn 8/2 Kết nối tri thức

Hãy kẻ bảng vào vở dựa theo mẫu sau và điền những thông tin theo yêu cầu:

Phương pháp giải:

Kẻ bảng theo mẫu sau đó điền thông tin được yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

STT	Câu ở trong văn bản	Câu đã thay đổi cấu trúc	Sự khác nhau trong ý nghĩa
1	Sốt ruột, tôi chạy ra ngoài một tí.	Tôi sốt ruột, chạy ra ngoài một tí.	Câu thay đổi không còn nhấn mạnh được trạng thái sốt ruột của nhân vật.
2	Xung quanh cao điểm vắng vẻ này có bao nhiêu là người.	Có bao nhiêu là người xung quanh cao điểm vắng vẻ này.	Câu thay đổi cấu trúc nhấn mạnh về số lượng người, trong khi câu gốc nhấn mạnh sự vắng vẻ của cao điểm.
3	Chỉ cần chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ là họ sẽ chạy đến ngay.	Họ sẽ chạy đến ngay nếu chúng tôi bắn một phát súng báo hiệu yêu cầu giúp đỡ.	Câu thay đổi nhấn mạnh hành động chạy đến khi nghe tiếng súng; câu gốc nói đến hành động bắn súng để báo hiệu cần được giúp đỡ.
4	Uống sữa xong, Nho ngủ.	Nho uống sữa xong rồi ngủ.	Trong câu gốc, hành động uống sữa và hành động đi ngủ được tách bạch rõ ràng hơn so với câu đã thay đổi cấu trúc, tạo nhịp điệu chậm rãi cho câu văn.

Phần Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 48 Ngữ Văn 8 tập 2 sách Kết nối tri thức trên đây sẽ giúp các em nắm chắc kiến thức liên quan đến một số kiến thức tiếng Việt bao gồm biện pháp tu từ, từ loại, cấu trúc. Hy vọng sau khi tham khảo, các em có thể hiểu kỹ hơn về những phần kiến thức này. Ngoài bài soạn phía trên ra, khi muốn tham khảo về nhiều bài soạn khác nữa ở trong chương trình ngữ văn nói riêng cũng như những bài soạn khác của môn học khác nói chung, các em cần truy cập nhanh vào website của mncatlinhdd.edu.vn chính là vuihoc.vn để có thể đăng ký khoá học thật nhanh chóng và được giảng bài dễ hiểu từ các thầy cô giáo VUIHOC vô cùng nhiệt huyết.

>> Mời bạn tham khảo thêm:Thực hành tiếng Việt trang 40 Lá đỏ Những ngôi sao xa xôi