Tăng trưởng xanh và Kinh tế số: Định nghĩa, Mối liên hệ & Tác động

Tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế xanh và kinh tế số là gì?

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang thay đổi sâu sắc nền kinh tế toàn cầu, thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số và tạo ra những cơ hội chưa từng có. Kinh tế số, với cốt lõi là công nghệ và dữ liệu, đang tái cấu trúc các nguồn lực tăng trưởng và định hình lại mô hình cạnh tranh toàn cầu. Đồng thời, kinh tế xanh, tập trung vào bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên bền vững, đang trở thành một yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế. Vậy, tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế xanh và kinh tế số là gì và mối liên hệ giữa chúng ra sao?

Kinh tế số: Động lực tăng trưởng mới

Kinh tế số là các hoạt động kinh tế dựa trên công nghệ số và dữ liệu số, sử dụng môi trường số làm không gian hoạt động chính. Các công nghệ như , điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và blockchain đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong nền kinh tế truyền thống. Theo nghĩa rộng, kinh tế số bao gồm các ngành nghề có mô hình kinh doanh gắn liền với công nghệ số và nền tảng số, như kinh tế chia sẻ và tài chính cộng đồng.

Kinh tế số thúc đẩy tăng trưởng năng suất và hiệu quả, đóng góp ngày càng lớn vào GDP của các quốc gia. Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và phục hồi hậu đại dịch COVID-19, việc tận dụng cơ hội phát triển kinh tế số sẽ tạo lợi thế cạnh tranh và giúp các quốc gia bứt phá.

Kinh tế xanh: Hướng tới phát triển bền vững

Kinh tế xanh hướng đến phúc lợi cho con người và giảm thiểu rủi ro môi trường trong dài hạn, tập trung vào đầu tư vào vốn tự nhiên, giảm phát thải carbon và tạo việc làm xanh. Trái ngược với các nền kinh tế dựa trên tài nguyên không tái tạo và phương pháp kém hiệu quả, kinh tế xanh dựa trên các hoạt động kinh doanh và giao dịch kinh tế mà không gây tổn hại đến môi trường. Tăng trưởng xanh tập trung vào sử dụng năng lượng có trách nhiệm, quan tâm đến nóng lên toàn cầu, sử dụng tài nguyên và , ngăn ngừa ô nhiễm và thiệt hại môi trường.

Đổi mới xanh, bao gồm các sáng kiến xử lý chất ô nhiễm và công nghệ giảm thiểu biến đổi khí hậu, đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Các chính sách điều tiết hành chính và dựa trên thị trường, cùng với cơ cấu tổ chức doanh nghiệp, ảnh hưởng lớn đến đổi mới xanh.

Tác động của kinh tế số đến kinh tế xanh

Kinh tế số và kinh tế xanh cùng tồn tại và hỗ trợ lẫn nhau. Kinh tế số cung cấp các công cụ và giải pháp để thúc đẩy kinh tế xanh, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Khái niệm “kinh tế số bền vững” ra đời như một giải pháp cho các vấn đề môi trường, tận dụng sự sáng tạo và năng động của kinh tế số.

Nghiên cứu cho thấy ứng dụng công nghệ có tác động tích cực và tiêu cực đến kinh tế, xã hội và môi trường. Kinh tế số đang được thúc đẩy trên mọi lĩnh vực, làm thay đổi cuộc sống và mô hình kinh doanh. Đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy ứng dụng CNTT-TT, nhưng cũng làm chậm lại tăng trưởng số do khủng hoảng kinh tế.

Mối quan hệ giữa kinh tế số và kinh tế xanh ở cấp vĩ mô

Nghiên cứu cho thấy sự phát triển của internet có vai trò tích cực trong việc thúc đẩy năng suất tổng nhân tố xanh. CNTT-TT có thể giảm lượng khí thải carbon và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chuyển đổi công nghệ kỹ thuật số và năng lực đổi mới kỹ thuật số có tác động đáng kể đến hiệu suất sản xuất xanh và dịch vụ xanh. Internet vạn vật cho phép sản xuất tiết kiệm tài nguyên hơn và cải thiện quy trình tái chế.

Sự đồng thuận chung là CNTT-TT có thể hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế xanh bằng cách:

1. Giảm tác động trực tiếp lên môi trường của quá trình sản xuất, phân phối, vận hành và xử lý CNTT-TT.
2. Tăng cường tác dụng của CNTT-TT đối với sự phát triển của nền kinh tế xanh thông qua việc cải thiện hiệu quả sản xuất, phân phối và tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ.
3. Giảm nhu cầu về năng lượng và vật liệu thông qua việc thay thế các sản phẩm và dịch vụ vật lý bằng các sản phẩm và dịch vụ ảo.
4. Hỗ trợ các tác động hệ thống dẫn đến việc chuyển đổi hành vi, thái độ và giá trị của các cá nhân, cơ cấu kinh tế và xã hội và các quy trình quản trị.

Tác động của kinh tế số đến kinh tế xanh trong khu vực doanh nghiệp

Quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp có thúc đẩy đổi mới xanh và tăng trưởng xanh không? Chuyển đổi số doanh nghiệp tác động đến đổi mới xanh thông qua các cơ chế sau:

1. Tăng cường sử dụng các nguồn lực: Đầu tư vào số hóa góp phần cải thiện việc sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp.
2. Tăng khả năng xử lý thông tin: Chuyển đổi số cải thiện khả năng phân tích và xử lý thông tin, nâng cao mức độ đổi mới xanh.
3. Giảm chi phí bên trong và bên ngoài: Công nghệ số giúp doanh nghiệp giảm chi phí tìm kiếm, đàm phán và điều phối, kích thích đổi mới xanh.
4. Thúc đẩy sự phân công lao động: Phát triển kỹ thuật số giúp doanh nghiệp thu thập thông tin dễ dàng hơn và giải thể những bộ phận có chi phí sản xuất cao, nâng cao năng suất lao động.

Kinh tế số và kinh tế xanh cần sự song hành

Kinh tế số và kinh tế xanh là những phương thức phát triển phù hợp và chủ đạo nhất trong giai đoạn hiện nay, bảo đảm mục tiêu phát triển nhanh và bền vững. Tăng trưởng số đang diễn ra với tốc độ cao và lại tiêu tốn ít tài nguyên nhất, do đó, việc kết hợp tăng trưởng số và tăng trưởng xanh là giải pháp phù hợp nhất.

Để thực hiện sự song hành của kinh tế số và kinh tế xanh, cần có:

• Chương trình khuyến khích ứng dụng CNTT-TT với mục đích tiết kiệm năng lượng trên tất cả các lĩnh vực công nghiệp.
• Hệ thống đánh giá chặt chẽ tác động trực tiếp, gián tiếp của các lĩnh vực tăng trưởng số trong việc hiện thực hóa phương thức tăng trưởng xanh.
• Trao quyền cho người dân và doanh nghiệp trong một xã hội mà dữ liệu trở thành tài sản số, một tài nguyên do con người tạo ra và chia sẻ.

Kết luận

Kinh tế số và kinh tế xanh là hai trụ cột quan trọng của sự phát triển bền vững trong thế kỷ XXI. Sự kết hợp giữa kinh tế số và kinh tế xanh không chỉ giúp tăng trưởng kinh tế mà còn bảo vệ môi trường và tạo ra một xã hội phát triển toàn diện. Việc thúc đẩy sự song hành giữa kinh tế số và kinh tế xanh đòi hỏi sự nỗ lực của chính phủ, doanh nghiệp và người dân, đồng thời cần có các chính sách và giải pháp phù hợp để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng