Table of Contents
Tiền tệ, sản phẩm cuối cùng của lưu thông hàng hóa, đồng thời là hình thức biểu hiện ban đầu của tư bản. Tuy nhiên, tiền tự thân không phải là tư bản. Tiền chỉ trở thành tư bản khi được sử dụng để khai thác sức lao động của người khác. Vậy, t-h-t là gì trong bối cảnh kinh tế chính trị này?
Sự Khác Biệt Giữa Vận Động Tiền Tệ Thông Thường và Tư Bản
Vận động của tiền tệ thông thường và tiền tệ tư bản khác biệt về bản chất. Tiền tệ thông thường vận động theo công thức: H – T – H (hàng – tiền – hàng), tức là hàng hóa chuyển hóa thành tiền, rồi tiền lại chuyển hóa thành hàng hóa. Ngược lại, tiền tệ tư bản vận động theo công thức: T – H – T’ (tiền – hàng – tiền), trong đó T’ > T, tức là tiền chuyển hóa thành hàng hóa, rồi hàng hóa lại chuyển hóa ngược lại thành tiền, nhưng với giá trị lớn hơn ban đầu.
So Sánh Công Thức H-T-H và T-H-T’
Điểm Giống Nhau
Cả hai công thức H-T-H và T-H-T’ đều có những điểm tương đồng:
- Giai đoạn đối lập: Cả hai sự vận động đều bao gồm hai giai đoạn đối lập là mua và bán.
- Nhân tố vật chất: Mỗi giai đoạn đều có hai nhân tố vật chất đối diện nhau là tiền và hàng.
- Quan hệ kinh tế: Có hai người có quan hệ kinh tế với nhau là người mua và người bán.
Điểm Khác Nhau
Công thức T-H-T’ khác biệt căn bản so với H-T-H ở mục đích và kết quả:
- Mục đích: H-T-H nhằm thỏa mãn nhu cầu sử dụng, trong khi T-H-T’ hướng đến gia tăng giá trị.
- Kết quả: H-T-H kết thúc ở việc sở hữu một hàng hóa khác, còn T-H-T’ kết thúc ở việc sở hữu một lượng tiền lớn hơn ban đầu. Phần giá trị tăng thêm này gọi là giá trị thặng dư, là mục tiêu của nhà tư bản.
Ví Dụ Về T-H-T’ Trong Thực Tế
Để hiểu rõ hơn về t-h-t’ là gì, ta có thể xem xét một ví dụ cụ thể. Một nhà tư bản bỏ ra 100 triệu đồng (T) để mua nguyên liệu và thuê nhân công (H). Sau quá trình sản xuất, nhà tư bản bán sản phẩm và thu về 120 triệu đồng (T’). Khoản chênh lệch 20 triệu đồng chính là giá trị thặng dư, thể hiện sự vận động T-H-T’.
Vai Trò Của T-H-T’ Trong Kinh Tế Chính Trị
Công thức T-H-T’ là nền tảng của hệ thống tư bản chủ nghĩa. Nó cho thấy quá trình tiền tệ biến thành tư bản, tạo ra giá trị thặng dư thông qua bóc lột lao động. Hiểu rõ công thức này giúp ta phân tích sâu sắc bản chất của các quan hệ kinh tế trong xã hội tư bản. Nó cũng cung cấp công cụ để đánh giá các tác động kinh tế chính trị của các chính sách và biện pháp khác nhau.
Kết Luận
T-H-T’ không chỉ là một công thức kinh tế, mà còn là một khái niệm quan trọng trong kinh tế chính trị. Nó giúp chúng ta hiểu rõ cách thức tư bản vận động, tạo ra giá trị thặng dư và tác động đến các quan hệ xã hội. Việc nắm vững khái niệm này là cần thiết để phân tích và đánh giá các vấn đề kinh tế chính trị một cách toàn diện.
Tài Liệu Tham Khảo
- Marx, Karl. Tư Bản.
- Harvey, David. A Brief History of Neoliberalism.
- Chang, Ha-Joon. 23 Things They Don’t Tell You About Capitalism.

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.