SBU Là Gì? Khám Phá A-Z về Đơn Vị Kinh Doanh Chiến Lược (2025)

SBU (Strategic Business Unit) Là Gì?

SBU, viết tắt của Strategic Business Unit (Đơn vị Kinh doanh Chiến lược), là một đơn vị kinh doanh riêng biệt trong một tổ chức lớn hơn, tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể hoặc một dòng sản phẩm/dịch vụ nhất định. SBU hoạt động như một doanh nghiệp độc lập, có mục tiêu, chiến lược và đối thủ cạnh tranh riêng. Mỗi SBU chịu trách nhiệm về lợi nhuận, tăng trưởng và sự thành công trong thị trường mục tiêu của mình.

Để hiểu rõ hơn về SBU, chúng ta cần phân biệt nó với các đơn vị khác trong doanh nghiệp. Không giống như các phòng ban chức năng (như marketing, tài chính, sản xuất) hỗ trợ toàn bộ tổ chức, SBU là một đơn vị kinh doanh hoàn chỉnh, tự chủ trong việc đưa ra các quyết định chiến lược và vận hành.

Tiêu Chí Xác Định Một SBU

Để xác định một đơn vị có phải là SBU hay không, cần xem xét các tiêu chí sau:

1. Thị trường bên ngoài: SBU phải có thị trường bên ngoài riêng biệt, phục vụ một nhóm khách hàng cụ thể với nhu cầu riêng.
2. Đối thủ cạnh tranh: SBU phải đối mặt với các đối thủ cạnh tranh riêng biệt, không trùng lặp hoàn toàn với các SBU khác trong cùng một tổ chức.
3. Kiểm soát chức năng: SBU phải có quyền kiểm soát hầu hết các chức năng cần thiết để hoạt động độc lập, từ nghiên cứu và phát triển đến sản xuất, marketing và bán hàng.
4. Lập kế hoạch độc lập: SBU phải có khả năng lập kế hoạch chiến lược độc lập, phù hợp với mục tiêu và nguồn lực của mình.
5. Quản lý lợi nhuận: SBU phải chịu trách nhiệm về lợi nhuận và hiệu quả hoạt động của mình, có các chỉ số đánh giá hiệu quả (KPIs) riêng.

Mối Liên Hệ Giữa SBU và Ma Trận Boston (BCG Matrix)

Ma trận Boston (BCG Matrix), hay còn gọi là ma trận tăng trưởng – thị phần, là một công cụ phân tích danh mục đầu tư kinh doanh dựa trên hai yếu tố: tốc độ tăng trưởng thị trường và thị phần tương đối. Các SBU được phân loại vào một trong bốn nhóm sau:

• Ngôi sao (Stars): Thị phần cao, tốc độ tăng trưởng cao. Cần đầu tư nhiều để duy trì vị thế dẫn đầu.
• Bò sữa (Cash Cows): Thị phần cao, tốc độ tăng trưởng thấp. Tạo ra dòng tiền ổn định, cần “vắt sữa” để tài trợ cho các SBU khác.
• Dấu chấm hỏi (Question Marks): Thị phần thấp, tốc độ tăng trưởng cao. Tiềm năng tăng trưởng lớn, nhưng cần đầu tư mạnh để tăng thị phần.
• Chó (Dogs): Thị phần thấp, tốc độ tăng trưởng thấp. Thường không tạo ra lợi nhuận, có thể cần thanh lý hoặc tái cấu trúc.

Việc phân tích SBU bằng ma trận Boston giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược về phân bổ nguồn lực, đầu tư, phát triển sản phẩm và thâm nhập thị trường. Ví dụ:

• Đầu tư vào “Ngôi sao”: Để duy trì vị thế dẫn đầu và khai thác tiềm năng tăng trưởng.
• Tận dụng “Bò sữa”: Để tạo ra dòng tiền và tài trợ cho các SBU khác.
• Đánh giá “Dấu chấm hỏi”: Quyết định đầu tư để tăng thị phần hoặc thoái vốn nếu không có tiềm năng.
• Tái cấu trúc hoặc thanh lý “Chó”: Để giải phóng nguồn lực và tập trung vào các SBU có tiềm năng hơn.

Kết Luận

SBU là một khái niệm quan trọng trong quản trị chiến lược, giúp doanh nghiệp phân chia và quản lý các hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả. Việc hiểu rõ SBU là gì, các tiêu chí xác định và mối liên hệ của SBU với các công cụ phân tích như ma trận Boston sẽ giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định sáng suốt, góp phần vào sự thành công của doanh nghiệp.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng