Sai Lầm Đối Ngoại Nhà Nguyễn: Phân Tích Toàn Diện Nguyên Nhân & Hậu Quả

Sai lầm lớn nhất trong chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn là gì?

Nhà Nguyễn, triều đại cuối cùng của chế độ phong kiến Việt Nam, đã để lại nhiều dấu ấn trong lịch sử, cả về thành tựu lẫn những hạn chế. Trong đó, chính sách đối ngoại của triều đại này, đặc biệt là giai đoạn cuối, đã bộc lộ nhiều sai lầm nghiêm trọng, dẫn đến những hậu quả khôn lường cho đất nước. Vậy, sai lầm lớn nhất trong chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn là gì? Bài viết này của mncatlinhdd.edu.vn sẽ phân tích sâu hơn về vấn đề này.

“Bế quan tỏa cảng” và sự lạc lõng với thế giới

Một trong những khuyết điểm trong chính sách ngoại giao nhà Nguyễn nổi bật nhất là chủ trương “bế quan tỏa cảng”, hay còn gọi là “đóng cửa”. Chính sách này được thực hiện một cách cứng nhắc, hạn chế tối đa quan hệ giao thương và ngoại giao với các nước phương Tây. Mặc dù có thể hiểu được mục đích bảo vệ chủ quyền và văn hóa dân tộc trước sự xâm nhập của các thế lực ngoại bang, nhưng sai lầm ngoại giao nhà Nguyễn này đã khiến Việt Nam trở nên lạc lõng, chậm phát triển so với thế giới.

Trong khi các quốc gia phương Tây đang tiến hành cách mạng công nghiệp và mở rộng thuộc địa, nhà Nguyễn vẫn duy trì một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu và một tư duy chính trị bảo thủ. Điều này khiến Việt Nam không thể tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật, quân sự, cũng như không thể xây dựng một lực lượng đủ mạnh để đối phó với các thế lực xâm lược. Đây là nguyên nhân suy yếu do ngoại giao nhà Nguyễn mà nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra.

Thái độ thù địch với Thiên Chúa giáo

Một vấn đề chính sách đối ngoại nhà Nguyễn khác là thái độ thù địch với Thiên Chúa giáo. Nhà Nguyễn ban hành nhiều sắc lệnh cấm đạo, đàn áp giáo dân, thậm chí xử tử các giáo sĩ nước ngoài. Điều này đã gây ra sự phản ứng mạnh mẽ từ các nước phương Tây, đặc biệt là Pháp và Tây Ban Nha, những cường quốc bảo trợ cho đạo Thiên Chúa.

Những sai lầm trong bang giao nhà Nguyễn liên quan đến tôn giáo đã tạo cớ cho các nước phương Tây can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam. Pháp, với lý do bảo vệ giáo dân, đã từng bước xâm lược Việt Nam, biến nước ta thành thuộc địa. Hậu quả chính sách ngoại giao nhà Nguyễn này là một bài học đắt giá về sự cần thiết của việc tôn trọng tự do tôn giáo và xây dựng mối quan hệ hòa bình với các quốc gia khác.

Ảo tưởng về sức mạnh và sự bảo hộ của nhà Thanh

Nhà Nguyễn đã quá tin tưởng vào sức mạnh và sự bảo hộ của nhà Thanh, triều đại phong kiến lớn mạnh ở phương Bắc. Khi đối mặt với sự xâm lược của Pháp, nhà Nguyễn đã cầu viện nhà Thanh, nhưng sự giúp đỡ này là không đủ để ngăn chặn bước tiến của quân Pháp. Thậm chí, việc nhà Thanh thất bại trong cuộc chiến tranh Pháp-Thanh (1884-1885) đã cho thấy sự suy yếu của triều đại này và sự bất lực của nhà Nguyễn trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia. Đây là một thất bại ngoại giao của nhà Nguyễn không thể chối cãi.

Không linh hoạt trong ngoại giao

Một điểm yếu ngoại giao của nhà Nguyễn là sự thiếu linh hoạt trong ứng xử với các nước khác. Nhà Nguyễn thường giữ thái độ cứng nhắc, bảo thủ, không chịu thay đổi để thích ứng với tình hình thế giới. Điều này khiến Việt Nam bỏ lỡ nhiều cơ hội để xây dựng quan hệ hữu nghị với các nước khác, cũng như không thể tìm kiếm sự ủng hộ quốc tế trong cuộc chiến chống lại thực dân Pháp. Chính sách đối ngoại tồi tệ nhất của nhà Nguyễn là không biết “mềm nắn rắn buông”, dẫn đến việc bị cô lập và dễ dàng bị xâm lược.

Kết luận

Tóm lại, sai lầm lớn nhất trong chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn là sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm chủ trương “bế quan tỏa cảng”, thái độ thù địch với Thiên Chúa giáo, ảo tưởng về sức mạnh của nhà Thanh và sự thiếu linh hoạt trong ngoại giao. Những sai lầm này đã khiến Việt Nam rơi vào tình thế suy yếu, bị cô lập và cuối cùng trở thành thuộc địa của Pháp. Việc nghiên cứu và phân tích yếu kém trong ngoại giao nhà Nguyễn là vô cùng quan trọng để chúng ta rút ra những bài học lịch sử sâu sắc, góp phần xây dựng một chính sách đối ngoại khôn ngoan và hiệu quả trong thời đại ngày nay.