OCOP Là Gì? A-Z Về Chương Trình Mỗi Xã Một Sản Phẩm

1. Tìm hiểu về OCOP

1.1. OCOP là gì?

OCOP là viết tắt của “One Commune One Product”, có nghĩa là “Mỗi xã một sản phẩm”. Chương trình OCOP do Thủ tướng Chính phủ ban hành nhằm phát triển kinh tế khu vực nông thôn, thực hiện mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và được khuyến khích triển khai trên toàn quốc.

Chương trình này bắt nguồn từ Nhật Bản vào những năm 1970 và hiện đã được hơn 40 quốc gia, bao gồm Việt Nam, học tập và triển khai thành công.

Logo OCOP mang ý nghĩa:

• Chữ O màu nâu: Tượng trưng cho đất, nền tảng sản xuất của làng xã.
• Chữ C màu xanh lá cây: Tượng trưng cho nông nghiệp và sản xuất bền vững.
• Chữ O màu xanh dương: Tượng trưng cho sức mạnh, trí tuệ của người Việt Nam.
• Chữ P màu vàng: Tượng trưng cho lợi ích mà người dân và tổ chức tham gia chương trình được hưởng.

1.2. Nội dung chương trình OCOP

Chương trình OCOP là giải pháp thúc đẩy kinh tế nông thôn, khai thác tiềm năng của các địa phương. Trọng tâm là phát triển các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ đặc trưng, giúp nâng cao thu nhập cho người dân, tạo công ăn việc làm.

1.3. Trách nhiệm của các chủ thể tham gia OCOP

• Nhà nước: Tổ chức đề án, xây dựng chính sách hỗ trợ, huy động kinh phí, đào tạo kiến thức, xây dựng tiêu chuẩn sản phẩm, tạo kênh phân phối và quảng bá.
• Chính quyền các cấp: Quản lý, ban hành chính sách hỗ trợ, phân bổ nguồn lực, tuyên truyền và tổ chức cuộc thi sản phẩm OCOP cấp huyện.
• Các tổ chức chính trị – xã hội – ngành nghề:
  • Liên minh Hợp tác xã (HTX) và Doanh nghiệp ngoài Nhà nước: Xây dựng, phát triển HTX, doanh nghiệp.
  • Hiệp hội các doanh nghiệp tỉnh: Tham gia vào các giá trị hình thành trong chương trình OCOP.
  • Hội Nông Dân: Tuyên truyền, động viên hội viên tham gia.
  • Các trường nghề trong tỉnh: Đào tạo ngành nghề liên quan.
• Người dân và tổ chức kinh tế: Là lực lượng nòng cốt, trực tiếp sản xuất, đưa ra quyết định về sản phẩm, lập kế hoạch và sản xuất, tạo ra sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường.

1.4. Mục tiêu của chương trình OCOP

Chương trình OCOP hướng đến:

• Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh (ưu tiên HTX, doanh nghiệp nhỏ và vừa) để sản xuất các sản phẩm truyền thống, dịch vụ có lợi thế, đạt tiêu chuẩn, có khả năng cạnh tranh.
• Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân, thực hiện hiệu quả tiêu chí “Kinh tế và tổ chức sản xuất” trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng xã nông thôn mới.
• Thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn; chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn, bảo vệ môi trường và bảo tồn giá trị truyền thống.

2. Chứng nhận OCOP

Chứng nhận OCOP là hoạt động đánh giá, xác nhận sản phẩm đạt yêu cầu theo chương trình OCOP, là sản phẩm chất lượng, đặc trưng, tiêu biểu của địa phương.

Quy trình đánh giá sản phẩm OCOP gồm 3 cấp:

• Đánh giá cấp huyện.
• Đánh giá cấp tỉnh.
• Đánh giá cấp trung ương.

Mỗi cấp có Hội đồng đánh giá bao gồm cán bộ ban ngành liên quan, với mức độ đánh giá tăng dần, đảm bảo tiêu chí khắt khe.

Để chuẩn bị tốt cho quá trình đánh giá, chủ thể OCOP cần chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng, bao gồm:

• Phiếu đăng ký ý tưởng sản phẩm, đăng ký sản phẩm.
• Phương án, kế hoạch kinh doanh sản phẩm theo mẫu.
• Giới thiệu bộ máy tổ chức theo mẫu đính kèm.
• Giấy đăng ký kinh doanh.
• Bản sao có công chứng chứng minh hoạt động kinh doanh hợp pháp.
• Sản phẩm mẫu.

3. Vì sao sản phẩm chứng nhận OCOP được quan tâm?

Sản phẩm OCOP được khách hàng quan tâm vì:

• Được đánh giá thận trọng, chuyên nghiệp: Hội đồng đánh giá gồm các chuyên gia trong lĩnh vực liên quan, trải qua nhiều cấp đánh giá.
• Được đầu tư, chú trọng về nhiều mặt: Không chỉ chất lượng mà cả bao bì, hình thức sản phẩm đều được quan tâm.
• Đảm bảo chất lượng và nguồn gốc: Sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn có giấy chứng nhận VietGap, ISO,… và được quản lý, kiểm nghiệm chất lượng bởi cơ quan OCOP các cấp.

4. Lợi ích của việc tham gia chương trình OCOP

Áp dụng thành công OCOP mang lại nhiều lợi ích:

• Cải thiện mức sống của người dân, tạo công ăn việc làm và thay đổi tập quán canh tác.
• Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh sản phẩm truyền thống.
• Tạo cơ hội vươn ra thị trường lớn, xuất khẩu.
• Phát triển kinh tế nông thôn bền vững.
• Người tiêu dùng được tiếp cận đặc sản vùng miền chất lượng tốt nhất.
• Tôn vinh sản phẩm của người Việt.

5. Chứng nhận An toàn thực phẩm cho sản phẩm OCOP

• Chứng nhận VietGAP: Chứng nhận thực hành nông nghiệp tốt, đảm bảo tiêu chí “sạch” và an toàn cho sức khỏe. Thường áp dụng cho lúa, rau quả, chè,…
• Chứng nhận ISO 22000:2018/ HACCP: Hệ thống quản lý An toàn thực phẩm, áp dụng cho cả quá trình sản xuất, chế biến. Thường áp dụng cho đồ hộp, chè khô, đồ uống,…

Chứng nhận OCOP không chỉ thúc đẩy kinh tế phát triển mà còn cải thiện đời sống người dân. Để sản phẩm Việt vươn ra thị trường quốc tế, việc đạt được các chứng nhận là tiên quyết. Người dân, doanh nghiệp cần nỗ lực, chú trọng vào quy trình sản xuất để đạt được thành quả ngọt ngào, xây dựng động lực phát triển bền vững.