Table of Contents
Nhân tế bào
Nhân tế bào là gì?
Nhân tế bào là trung tâm điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào, đồng thời lưu giữ, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền.
Đặc điểm cấu tạo:
- Thường có hình cầu.
- Được bao bọc bởi hai lớp màng.
- Bên trong là dịch nhân chứa chất nhiễm sắc và nhân con.
Lưới nội chất
Lưới nội chất là gì?
Lưới nội chất là hệ thống màng phức tạp bên trong tế bào, tạo thành các ống và xoang dẹp thông với nhau. Có hai loại lưới nội chất: trơn và hạt.
Đặc điểm cấu tạo:
- Lưới nội chất trơn: Không có ribosome bám trên bề mặt.
- Lưới nội chất hạt: Có ribosome bám trên bề mặt.
Chức năng:
- Lưới nội chất trơn: Tổng hợp lipid, chuyển hóa đường và phân hủy chất độc hại.
- Lưới nội chất hạt: Tổng hợp protein.
Ribôxôm
Ribôxôm là gì?
Ribôxôm là bào quan tổng hợp protein cho tế bào.
Đặc điểm cấu tạo:
- Kích thước nhỏ bé.
- Không có màng bọc.
- Cấu tạo từ rARN và protein.
Bộ máy Golgi
Bộ máy Golgi là gì?
Bộ máy Golgi đóng vai trò lắp ráp, đóng gói và phân phối các sản phẩm của tế bào.
Đặc điểm cấu tạo:
- Là một chồng túi màng dẹp xếp liền kề nhưng tách biệt nhau.
Ti thể
Ti thể là gì?
Ti thể là nhà máy năng lượng của tế bào, cung cấp năng lượng (ATP) cho mọi hoạt động sống.
Đặc điểm cấu tạo:
- Có hai lớp màng: màng ngoài trơn, màng trong gấp khúc tạo mào.
- Trên mào có nhiều enzyme hô hấp.
- Chất nền chứa ADN và ribosome.
Lục lạp
Lục lạp là gì?
Lục lạp là bào quan quang hợp, chỉ có ở tế bào thực vật, tổng hợp chất hữu cơ.
Đặc điểm cấu tạo:
- Có hai lớp màng.
- Bên trong chứa chất nền và hệ thống túi dẹt (tilacoit).
- Màng lục lạp chứa diệp lục và enzyme quang hợp.
- Chất nền chứa ADN và ribosome.
Không bào
Không bào là gì?
Không bào có chức năng duy trì áp suất thẩm thấu và dự trữ chất cho tế bào.
Đặc điểm cấu tạo:
- Có một lớp màng bọc.
- Bên trong chứa dịch không bào với thành phần khác nhau tùy loài.
Lysosome
Lysosome là gì?
Lysosome là bào quan chỉ có ở tế bào động vật, chứa enzyme thủy phân để phân hủy các thành phần tế bào già, bị tổn thương và các đại phân tử.
Đặc điểm cấu tạo:
- Có một lớp màng bọc.
- Bên trong chứa nhiều enzyme thủy phân.
Khung xương tế bào
Khung xương tế bào là gì?
Khung xương tế bào tạo hình dạng và neo đậu các bào quan.
Đặc điểm cấu tạo:
- Được tạo thành từ vi ống, vi sợi và sợi trung gian.
Màng sinh chất
Màng sinh chất là gì?
Màng sinh chất là lớp màng bao bọc tế bào, có tính bán thấm, kiểm soát sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường.
Đặc điểm cấu tạo:
- Gồm phospholipid và protein.
- Có tính bán thấm.
Sự vận chuyển các chất qua màng:
- Vận chuyển thụ động: Không tốn năng lượng, chất di chuyển từ nơi nồng độ cao đến nơi nồng độ thấp (khuếch tán).
- Vận chuyển chủ động: Tốn năng lượng, chất di chuyển từ nơi nồng độ thấp đến nơi nồng độ cao, cần kênh protein.
- Nhập bào và xuất bào: Vận chuyển chất qua sự biến dạng màng, tốn năng lượng.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.