Nhược Thị Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu & Cách Chữa Mắt Lười Hiệu Quả

Nhược thị là gì? Nguyên nhân, ảnh hưởng và cách điều trị hiệu quả

Nhược thị, hay còn gọi là bệnh mắt lười, là tình trạng giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt do sự phát triển thị giác không hoàn thiện. Bệnh này làm suy giảm chức năng mắt và có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Vậy nhược thị là gì? Nguyên nhân và ảnh hưởng của nó đến cuộc sống như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nhược thị là gì? Phân loại và mức độ nguy hiểm

Nhược thị là tình trạng thị lực kém phát triển ở một hoặc cả hai mắt trong giai đoạn phát triển thị giác. Có hai loại chính:

• Nhược thị chức năng: Thị lực có thể cải thiện sau điều trị và phục hồi chức năng.
• Nhược thị thực thể: Khả năng phục hồi thị lực hoàn toàn bị hạn chế.

Nếu không được điều trị, nhược thị có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn. Do đó, việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là rất quan trọng.

Nguyên nhân gây ra nhược thị

Nhược thị có thể phát triển từ các vấn đề về tật khúc xạ và các bệnh lý khác của mắt. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Lác mắt: Một mắt nhìn thẳng, mắt còn lại lệch hướng. Não bộ có thể bỏ qua hình ảnh từ mắt lệch, gây cản trở sự phát triển thị giác bình thường.
  
• Tật khúc xạ: Sự khác biệt lớn về tật khúc xạ giữa hai mắt (ví dụ, một mắt bị cận thị nặng hơn mắt kia) có thể dẫn đến mờ mắt ở một bên và gây nhược thị.
  
• Tác nhân mất nhìn: Các bệnh lý gây cản trở ánh sáng đến võng mạc như đục giác mạc, đục thủy tinh thể, sụp mi bẩm sinh có thể gây nhược thị.

Triệu chứng của nhược thị

Triệu chứng nhược thị không phải lúc nào cũng rõ ràng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu giúp tăng cơ hội điều trị thành công:

• Mắt lác: Dễ nhận thấy nhất, một mắt không nhìn thẳng hàng với mắt kia.
• Nheo mắt, mỏi mắt, nháy mắt thường xuyên: Trẻ có thể cố gắng điều chỉnh thị lực bằng cách nheo mắt hoặc cảm thấy mỏi mắt khi tập trung nhìn.
• Nghiêng đầu khi nhìn: Để bù đắp cho thị lực kém, trẻ có thể nghiêng đầu để nhìn rõ hơn.

Ảnh hưởng của nhược thị đến cuộc sống

Nhược thị không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống:

• Suy giảm thị lực hai mắt: Mất khả năng phối hợp thị giác giữa hai mắt.
• Mất mắt dự trữ: Mắt nhược thị trở nên yếu, mắt còn lại trở thành “mắt độc nhất”, dễ tổn thương nếu gặp bệnh lý hoặc chấn thương.
• Giảm khả năng cảm nhận chiều sâu: Khó khăn trong các hoạt động đòi hỏi thị giác hai mắt như lái xe, chơi thể thao.
• Nguy cơ mù lòa: Nhược thị không được điều trị có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

Chẩn đoán nhược thị như thế nào?

Để chẩn đoán nhược thị, bác sĩ sẽ tiến hành các kiểm tra sau:

• Đo thị lực: Xác định mức độ giảm thị lực ở mỗi mắt.
  
• Kiểm tra khúc xạ: Phát hiện tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị).
• Kiểm tra thị giác hai mắt và khả năng vận động mắt: Đánh giá khả năng phối hợp và di chuyển của mắt.
• Khám sức khỏe mắt: Kiểm tra các bệnh lý khác có thể gây nhược thị.

Trẻ em nên được khám mắt định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện sớm nhược thị.

Các phương pháp điều trị nhược thị

Việc điều trị nhược thị cần xác định rõ nguyên nhân và phối hợp giữa bác sĩ và gia đình. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Phẫu thuật (nếu cần): Loại bỏ các tác nhân gây cản trở thị giác như đục giác mạc, đục thủy tinh thể, sụp mi.
• Chỉnh quang: Đeo kính để điều chỉnh tật khúc xạ và cải thiện thị lực tối đa. Có thể sử dụng kính gọng, kính tiếp xúc hoặc kính nội nhãn.
• Gia phạt và kích thích thị giác: Làm mờ mắt không nhược thị (ví dụ, bằng cách dán miếng che) để ép mắt nhược thị hoạt động tích cực hơn. Kết hợp với các bài tập thị giác như vẽ tranh, tô màu, nhặt hạt để kích thích sự phát triển thị giác.
• Chỉnh lác (nếu có): Sử dụng bài tập thị giác, lăng kính hoặc phẫu thuật để điều chỉnh tình trạng lác mắt.
• Hoàn thiện chức năng thị giác hai mắt: Các bài tập giúp phục hồi chức năng thị giác hai mắt, giúp trẻ có thị lực bình thường.

Lời khuyên của bác sĩ khi điều trị nhược thị

• Tuân thủ liệu pháp và bài tập: Thực hiện đầy đủ các bài tập được bác sĩ hướng dẫn để tăng cường sức mạnh cho mắt yếu.
• Phát hiện và điều trị sớm: Giai đoạn trước 8 tuổi là “giai đoạn vàng” để điều trị nhược thị.
• Tái khám đúng lịch: Tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi tiến trình và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng