MRI là gì? Ý nghĩa & Ứng dụng của chụp cộng hưởng từ (A-Z)

1. Cộng hưởng từ MRI là gì?

Chụp cộng hưởng từ, hay còn gọi là chụp MRI, là kỹ thuật tạo ảnh cắt lớp sử dụng từ trường mạnh và sóng radio. Dưới tác động của từ trường và sóng radio, các nguyên tử hydro trong cơ thể hấp thụ và giải phóng năng lượng RF. Máy thu nhận và xử lý năng lượng này, chuyển đổi thành hình ảnh.

Hình ảnh MRI có độ tương phản cao, sắc nét, rõ ràng, giải phẫu tốt và khả năng tái tạo 3D. Điều này giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh lý hiệu quả hơn so với các phương pháp khác như siêu âm, chụp X-quang hay chụp cắt lớp CT.

Một ưu điểm nổi bật của MRI là không sử dụng tia xạ, an toàn cho người bệnh. Do đó, các bác sĩ chuyên môn đánh giá cao phương pháp MRI trong chỉ định chụp và chẩn đoán bệnh.

2. Chụp cộng hưởng từ MRI được chỉ định cho bộ phận nào của cơ thể?

MRI được sử dụng rộng rãi để chẩn đoán các bệnh lý ở nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể:

• Sọ não: Phát hiện u não, u dây thần kinh sọ não, tai biến mạch máu não, chảy máu não, nhồi máu não, dị dạng mạch máu não, chấn thương sọ não, động kinh, bệnh lý thoái hóa chất trắng, viêm não, màng não, dị tật bẩm sinh não,…
• Hốc mắt: Phát hiện tổn thương nhãn cầu, dây thần kinh thị giác,…
• Vùng cổ: Phát hiện các khối u, viêm, hạch bạch huyết vùng cổ. Đặc biệt, cộng hưởng từ vùng cổ giúp phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác tổn thương ở đám rối thần kinh cánh tay.
• Cột sống: Chẩn đoán chính xác các bệnh lý cột sống, đĩa đệm, dây chằng như thoái hóa, thoát vị đĩa đệm, gãy lún đốt sống, viêm nhiễm đĩa đệm và phần mềm cạnh sống. Các bệnh lý tủy sống như viêm, u tủy sống, chấn thương,…
• Vùng bụng – chậu: Phát hiện các bệnh lý gan, đường mật như u gan, u đường mật, sỏi mật,… Các bệnh lý tuyến tụy, lá lách, thận, tuyến thượng thận. Các bệnh lý vùng tiểu khung như ung thư đại trực tràng, ung thư tiền liệt tuyến, u tử cung, sa âm đạo, các khối u buồng trứng. Đặc biệt, đánh giá chính xác giai đoạn của ung thư nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung, ung thư tiền liệt tuyến,…
• Cơ xương khớp: Cho hình ảnh rõ nét các cấu trúc ổ khớp, sụn khớp, xương, gân cơ và dây chằng. Phát hiện sớm viêm nhiễm, thoái hóa, chấn thương rách dây chằng, tràn dịch ổ khớp.
• Tuyến vú: Chẩn đoán sớm và chính xác các tổn thương ở tuyến vú như u lành tính, ác tính và các viêm nhiễm tại vú.
• Thai nhi: Có giá trị cao trong chẩn đoán bất thường thai nhi, các dị tật bẩm sinh phức tạp của thai nhi. Thường được chỉ định trong các trường hợp khó khăn khi thăm khám bằng siêu âm như mẹ bầu bị béo phì, thai thiểu ối, vô ối, đánh giá các cử động của thai.
• Tim mạch: Chẩn đoán nhồi máu cơ tim, hẹp tắc mạch máu, bệnh lý hệ bạch huyết,…

3. Lợi ích của chụp cộng hưởng từ MRI

Chụp cộng hưởng từ (MRI) mang lại nhiều lợi ích vượt trội:

• Không sử dụng tia xạ, an toàn cho người bệnh.
• Không gây ảnh hưởng về mặt sinh học.
• Hình ảnh đa mặt phẳng, dễ dàng trong chẩn đoán.
• Độ phân giải mô mềm cao, hiển thị hình ảnh tốt hơn so với chụp cắt lớp vi tính (chụp CT).
• Chất tương phản hiếm khi gây tác dụng phụ.
• Là kỹ thuật cận lâm sàng hiệu quả và hiện đại nhất hiện nay.
• Thời gian chụp nhanh, giảm tiếng ồn tối đa.
• Chụp mạch không cần tiêm thuốc cản quang.

4. Quy trình chụp cộng hưởng từ MRI

Sau khi được bác sĩ chỉ định chụp MRI, bệnh nhân sẽ được nhân viên y tế hướng dẫn thay đồ, tháo bỏ các vật dụng kim loại để đảm bảo an toàn.

Bệnh nhân nằm ở tư thế thoải mái, phù hợp với bộ phận cần chụp. Giường sẽ tự động di chuyển vào vùng chụp.

Thời gian chụp cộng hưởng từ dao động từ 15 – 60 phút, tùy thuộc vào vùng cần chụp. Trong quá trình chụp, máy sẽ phát ra âm thanh, nhưng với máy MRI công nghệ cao, tiếng ồn này được giảm thiểu tối đa. Bệnh nhân cần giữ yên tư thế để hình ảnh rõ nét.

Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được yêu cầu nín thở. Nếu cần tiêm thuốc tương phản, nhân viên y tế sẽ đặt một kim nhỏ vào ven ở khuỷu tay và rút kim sau khi kết thúc thăm khám.

Đối với trẻ em, bác sĩ chuyên khoa gây mê có thể cho bé ngủ trong suốt quá trình chụp và bé sẽ tỉnh ngay sau đó. Lưu ý, trẻ cần nhịn ăn khoảng 6 tiếng trước khi chụp và có thể ăn uống bình thường sau khi chụp.

Kết luận

Cộng hưởng từ MRI là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, an toàn và hiệu quả, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều chuyên khoa. Với khả năng cung cấp hình ảnh chi tiết và chính xác, MRI đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và chẩn đoán các bệnh lý khác nhau, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị tối ưu cho bệnh nhân.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng