Mẻ Là Gì? Bí Quyết Nấu Ăn Ngon Khó Cưỡng Với Mẻ

Mẻ Là Gì? Tìm Hiểu Về Gia Vị Truyền Thống Trong Ẩm Thực Việt

Mẻ, hay còn được biết đến với tên gọi cơm mẻ, là một loại gia vị lên men độc đáo, mang vị chua gắt đặc trưng cùng hương thơm khó lẫn. Loại gia vị này có nguồn gốc từ miền Bắc Việt Nam và dần trở nên quen thuộc trong nhiều món ăn của cả nước. Hãy cùng khám phá mẻ là gì, cách làm mẻ tại nhà và những món ăn hấp dẫn sử dụng loại gia vị này.

Mẻ: Định Nghĩa và Đặc Điểm Nổi Bật

Mẻ là sản phẩm của quá trình lên men cơm nguội hoặc bún, tạo nên một loại gia vị có vị chua đặc trưng và mùi thơm riêng biệt. Không chỉ là một gia vị, mẻ còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ chứa các chất dinh dưỡng như đạm, axit amin, vitamin và acid lactic. Mẻ giúp kích thích vị giác, hỗ trợ tiêu hóa, cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột và có khả năng chống oxy hóa.

Các Cách Làm Mẻ Đơn Giản Tại Nhà

Để tự tay làm mẻ, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu và dụng cụ sau:

• Gạo: 500g
• Nước ấm
• Hũ thủy tinh hoặc lọ sành, sứ

Dưới đây là 3 cách làm mẻ phổ biến, dễ thực hiện tại nhà:

Cách 1: Làm Mẻ Từ Cơm Nát và Nước Cơm (2 tuần)

1. Vo gạo sạch, nấu cơm với lượng nước nhiều hơn bình thường để được cơm nát.
2. Khi nước cơm sôi, chắt nước cơm vào hũ thủy tinh sạch.
3. Khi cơm chín và nguội, cho cơm vào hũ cùng nước cơm (cơm sâm sấp mặt nước cơm), đậy kín.
4. Sau 2 tuần, kiểm tra hũ. Nước cơm chua chính là mẻ. Lọc lấy nước mẻ để dùng dần.

Cách 2: Làm Mẻ Từ Cơm Nát Ủ Kín (1 tuần)

1. Nấu cơm nát tương tự cách 1.
2. Khi cơm nguội, trộn cơm với một ít nước ấm, bóp đều cho nát rồi cho vào hũ thủy tinh, đậy kín.
3. Ủ cơm trong khoảng 1 tuần cho đến khi cơm lên men. Lọc lấy nước mẻ để dùng.

Cách 3: Làm Mẻ Từ Cơm Nguội và Sữa Chua (2 ngày)

1. Nấu cơm bình thường, để nguội.
2. Trộn 1-2 muỗng cà phê sữa chua đã lên men với cơm, cho vào hũ thủy tinh đã khử trùng, bọc kín miệng hũ.
3. Đặt hũ trong nồi nước ấm khoảng 82 độ C, ủ trong lò nướng, máy làm yogurt hoặc nồi cơm điện. Mẻ sẽ lên men sau 2-3 ngày.

Món Ngon Với Mẻ: Khơi Dậy Vị Giác

Mẻ là gia vị đa năng, có thể kết hợp với nhiều nguyên liệu khác nhau để tạo ra những món ăn hấp dẫn:

• Bún riêu cua/lẩu riêu cua: Vị chua thanh của mẻ kết hợp với vị ngọt của cua và cà chua tạo nên hương vị đặc trưng cho món ăn này.
• Canh chua: Mẻ giúp tạo vị chua dịu và thơm ngon cho món canh chua cá lóc, dứa.
• Lẩu: Mẻ tạo vị chua nhẹ và thơm cho nước dùng lẩu, tăng thêm sự hấp dẫn cho món ăn.
• Các món om: Mẻ giúp tạo vị chua gắt và thơm nồng cho các món om thịt, cá, ốc, đậu phụ, chuối xanh.

Lưu Ý Quan Trọng Khi Làm và Sử Dụng Mẻ

• Nên dùng hũ thủy tinh hoặc sành sứ để nuôi mẻ, tránh dùng hũ nhựa.
• Kiểm tra cơm kỹ, không dùng cơm bị mốc để làm mẻ.
• Khử trùng dụng cụ đựng mẻ bằng nước sôi và lau khô.
• Nếu mẻ có dấu hiệu bị mốc, nên bỏ đi.

Kết Luận

Mẻ là một gia vị truyền thống giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm tăng hương vị cho các món ăn Việt Nam. Bạn có thể dễ dàng tự làm mẻ tại nhà, nhưng cần lưu ý đến vấn đề vệ sinh và bảo quản để đảm bảo an toàn. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mẻ và cách sử dụng loại gia vị này một cách hiệu quả.