Mặt Đỏ Bừng Báo Hiệu Bệnh Gì? Nguyên Nhân & Cách Xử Lý Hiệu Quả

Đỏ bừng mặt là hiện tượng da mặt đỏ lên một cách đột ngột và không tự chủ, thường kèm theo cảm giác nóng rát. Tình trạng này có thể lan rộng xuống cổ và ngực do sự giãn nở của các mạch máu dưới da. Đỏ bừng mặt thường là một phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể trước các tác nhân như tập thể dục, nhiệt độ cao, đồ ăn cay nóng, hoặc do các trạng thái cảm xúc, thậm chí là tiền mãn kinh. Tuy nhiên, đôi khi, mặt hay đỏ bừng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn nguy hiểm. Vậy, mặt hay đỏ bừng là bệnh gì và khi nào cần lo lắng?

Nguyên Nhân Gây Đỏ Bừng Mặt?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đỏ bừng mặt, được chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân sinh lý thông thường và nguyên nhân bệnh lý.

1. Nguyên Nhân Sinh Lý Thông Thường

Đây là những phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với các tác nhân bên ngoài hoặc các trạng thái sinh lý:

• Uống bia rượu: Rượu làm giãn mạch máu, gây đỏ mặt.
• Tập thể dục: Vận động mạnh làm tăng lưu lượng máu đến da.
• Nhiệt độ môi trường cao: Cơ thể điều chỉnh nhiệt độ bằng cách giãn nở mạch máu dưới da.
• Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Sự thay đổi nhiệt độ có thể gây sốc cho hệ thần kinh và hệ tuần hoàn.
• Kích thích tình dục: Tăng cường lưu thông máu do hưng phấn.
• Gia vị cay: Capsaicin trong ớt và các gia vị cay có thể gây giãn mạch.
• Xúc động mạnh: Căng thẳng, tức giận, xấu hổ đều có thể gây đỏ mặt.
• Mang thai: Thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể gây đỏ mặt.
• Thời tiết thay đổi: Mặt đỏ khi thay đổi thời tiết cũng có thể do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột

2. Nguyên Nhân Liên Quan Bệnh Lý

Đôi khi, đỏ bừng mặt là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn:

• Hội chứng Carcinoid: Khối u tiết ra các chất hoạt tính sinh học gây giãn mạch và đỏ mặt. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là những cơn bừng mặt kèm theo rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đau bụng diễn ra liên tục và tiếp diễn ngày càng tăng, nhịp tim nhanh, đánh trống ngực…
• Sốt: Nhiệt độ cơ thể tăng cao làm giãn mạch.
• Say nóng hoặc say nắng: Cơ thể cố gắng hạ nhiệt bằng cách tăng lưu lượng máu đến da.
• Cường giáp: Hormone tuyến giáp tăng cao gây tăng nhịp tim và giãn mạch.
• Hội chứng Dumping: Thường gặp sau phẫu thuật dạ dày, gây ra các triệu chứng như nôn, đau bụng, đỏ bừng mặt, tim đập nhanh, vã mồ hôi, chóng mặt, suy nhược.
• Bệnh cao huyết áp: Huyết áp tăng cao có thể gây đỏ mặt, chóng mặt, nhức đầu.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như niacin, thuốc điều trị rối loạn cương dương, thuốc giãn mạch có thể gây đỏ mặt.
• Thời kỳ mãn kinh: Sự thay đổi hormone trong thời kỳ mãn kinh có thể gây bốc hỏa và đỏ mặt.
• Bệnh tế bào mast: Phơi nhiễm với các kích thích vật lý như nóng, lạnh, cọ xát, áp suất thì vùng da tương ứng sẽ nổi mề đay, ngứa, dấu vẽ da, hồng ban khu trú và đỏ da…
• Dị ứng: Đỏ bừng mặt có thể đi kèm với các phản ứng dị ứng, ngứa, nổi mẩn, nổi mề đay.
• Nhồi máu cơ tim: Mặc dù không phải là triệu chứng điển hình, nhưng đôi khi nhồi máu cơ tim cũng có thể gây đỏ mặt.

Những Triệu Chứng Khác Có Thể Xảy Ra Cùng Với Đỏ Bừng Mặt?

Triệu chứng đi kèm với đỏ bừng mặt phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Dưới đây là một số ví dụ:

• Dị ứng: Ngứa, nổi mẩn, nổi mề đay.
• Nhồi máu cơ tim: Đau ngực trái dữ dội như dao đâm, khó thở.
• Cao huyết áp: Chóng mặt, nhức đầu.
• Hội chứng Carcinoid: Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đau bụng, nhịp tim nhanh, đánh trống ngực.

Khi Nào Cần Đến Gặp Bác Sĩ?

Trong một số trường hợp, đỏ bừng mặt có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng. Hãy đến cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng sau:

• Đau tức ngực, ngực bị đè nén, đánh trống ngực.
• Khó thở, thở dốc, thở khò khè, không thở được hoặc bị ngạt.
• Sưng mặt, môi hay lưỡi.
• Sốt cao (hơn 39oC).

Bác Sĩ Sẽ Xử Lý Như Thế Nào?

Việc xử lý triệu chứng đỏ bừng mặt phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Nếu nguyên nhân là sinh lý, thường không cần can thiệp vì tình trạng này thường tự khỏi. Tuy nhiên, nếu đỏ bừng mặt đi kèm với các dấu hiệu khác gợi ý một bệnh lý nào đó, bác sĩ sẽ điều trị bệnh lý đó hoặc thay đổi tình huống đó. Ví dụ, nếu đỏ mặt do thuốc, bác sĩ có thể đổi thuốc (nếu cần thiết). Tương tự, nếu do cao huyết áp, bác sĩ sẽ điều trị cao huyết áp, hoặc điều trị cường giáp…

Vì vậy, hãy khám bệnh kịp thời nếu bạn có dấu hiệu đỏ bừng mặt cùng với các triệu chứng khác. Nếu đỏ bừng mặt xảy ra liên tục hoặc làm bạn lo lắng, bạn cũng nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và chẩn đoán chính xác.

BS. NGÔ HỮU LỘC