“Loạn Thị: Nguyên nhân, Triệu chứng & Cách Điều Trị Hiệu Quả Nhất 2025”

Loạn Thị Là Gì? Nguyên Nhân và Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Tỷ lệ người mắc loạn thị tăng lên theo độ tuổi, từ 14,3% ở nhóm dưới 15 tuổi lên đến 67,2% ở nhóm trên 65 tuổi. Vậy loạn thị là gì, nguyên nhân do đâu và có những cách nào để khắc phục? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Loạn thị (Astigmatism) là một tật khúc xạ xảy ra khi giác mạc hoặc thủy tinh thể của mắt không có hình dạng hoàn toàn tròn đều. Thay vì có hình dạng như một quả bóng, giác mạc của người bị loạn thị có hình dạng giống như quả trứng hoặc quả bóng bầu dục. Điều này khiến ánh sáng đi vào mắt không hội tụ tại một điểm duy nhất trên võng mạc, dẫn đến hình ảnh bị mờ, méo mó ở mọi khoảng cách. Bất kỳ ai cũng có thể bị loạn thị, và tật này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, thậm chí ngay từ khi sinh ra. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về thị lực, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được thăm khám và tư vấn.

Loạn Thị Ảnh Hưởng Đến Tầm Nhìn Như Thế Nào?

Để hiểu rõ hơn về tác động của loạn thị, chúng ta cần biết cách mắt hoạt động. Ánh sáng đi vào mắt qua giác mạc, sau đó được hội tụ bởi thủy tinh thể và chiếu lên võng mạc. Võng mạc chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu điện và gửi đến não thông qua dây thần kinh thị giác. Não bộ xử lý các tín hiệu này và tạo ra hình ảnh mà chúng ta nhìn thấy.

Ở người bị loạn thị, hình dạng bất thường của giác mạc hoặc thủy tinh thể khiến ánh sáng bị bẻ cong không đều, không thể hội tụ chính xác trên võng mạc. Điều này dẫn đến hình ảnh bị mờ, nhòe, hoặc méo mó. Người bệnh có thể cảm thấy mỏi mắt do mắt phải điều tiết liên tục để cố gắng nhìn rõ. Loạn thị có thể ảnh hưởng đến tầm nhìn ở mọi khoảng cách, cả gần và xa.

Phân Loại Mức Độ Loạn Thị

Loạn thị được phân loại dựa trên vị trí gây ra tật khúc xạ:

• Loạn thị giác mạc: Do hình dạng bất thường của giác mạc.
• Loạn thị thấu kính: Do hình dạng bất thường của thủy tinh thể.

Mức độ nghiêm trọng của loạn thị được đo bằng diop (D). Số diop càng cao, mức độ loạn thị càng nặng và cần điều chỉnh nhiều hơn.

• Loạn thị nhẹ: Dưới 1.00 diop.
• Loạn thị vừa: 1.00 – 2.00 diop.
• Loạn thị nặng: 2.00 – 3.00 diop.
• Loạn thị rất nặng: Hơn 3.00 diop.

Nguyên Nhân Gây Loạn Thị và Các Yếu Tố Rủi Ro

Nhiều người cho rằng đọc sách trong điều kiện thiếu sáng hoặc ngồi gần tivi gây ra hoặc làm tăng độ loạn thị. Tuy nhiên, điều này không đúng. Hầu hết các trường hợp loạn thị xảy ra tự nhiên và không rõ nguyên nhân. Một số yếu tố có thể gây ra hoặc làm tăng nguy cơ mắc loạn thị bao gồm:

• Di truyền: Trẻ em có cha mẹ bị loạn thị có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Chấn thương mắt: Các chấn thương do tai nạn, thể thao hoặc dị vật có thể gây tổn thương giác mạc và dẫn đến loạn thị.
• Bệnh Keratoconus: Một bệnh lý khiến giác mạc mỏng dần và lồi ra ngoài, làm thay đổi hình dạng giác mạc.
• Thoái hóa giác mạc: Quá trình lão hóa có thể làm thay đổi hình dạng giác mạc.
• Biến chứng sau phẫu thuật mắt.

Dấu Hiệu Nhận Biết Loạn Thị

Các dấu hiệu của loạn thị có thể khác nhau ở mỗi người, thậm chí một số người có thể không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp:

• Mờ mắt: Khó nhìn rõ các chi tiết của vật thể.
• Nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn.
• Tầm nhìn méo mó, hình ảnh bị biến dạng.
• Khó nhìn vào ban đêm.
• Mỏi mắt: Cảm thấy mỏi mắt sau khi tập trung nhìn trong thời gian dài.
• Nhức đầu.
• Nheo mắt để nhìn rõ hơn.

Loạn thị thường đi kèm với cận thị hoặc viễn thị. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác. Nếu không được điều trị, loạn thị có thể dẫn đến giảm thị lực (nhược thị) và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Biến Chứng Của Loạn Thị

Loạn thị không được điều trị có thể gây ra một số biến chứng, bao gồm:

• Lác mắt: Xảy ra khi một mắt bị loạn thị nặng hơn mắt còn lại.
• Mỏi mắt và nhức đầu thường xuyên.

Phẫu thuật điều trị loạn thị cũng có những rủi ro nhất định, như khô mắt, nhạy cảm với ánh sáng, hoặc các vấn đề về thị lực ban đêm. Trong một số trường hợp hiếm gặp, phẫu thuật có thể dẫn đến mất thị lực hoặc thị lực trở lại trạng thái ban đầu.

Các Phương Pháp Điều Trị Loạn Thị

Loạn thị có thể được điều chỉnh bằng nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm:

1. Kính mắt: Sử dụng tròng kính đặc biệt để bù đắp cho hình dạng bất thường của giác mạc hoặc thủy tinh thể.
   • Ưu điểm: Chi phí thấp, dễ sử dụng.
   • Nhược điểm: Có thể gây bất tiện trong một số hoạt động, dễ bị hỏng hóc.
2. Kính áp tròng: Tương tự như kính mắt, nhưng được đặt trực tiếp lên bề mặt mắt. Có hai loại kính áp tròng chính:
   • Kính áp tròng mềm: Thoải mái hơn, nhưng có thể không hiệu quả đối với các trường hợp loạn thị nặng.
   • Kính áp tròng cứng: Cung cấp độ sắc nét cao hơn, phù hợp với các trường hợp loạn thị nặng.
   • Ưu điểm: Tầm nhìn tốt hơn, không gây vướng víu.
   • Nhược điểm: Đòi hỏi vệ sinh kỹ lưỡng, có thể gây khó chịu cho một số người, tăng nguy cơ nhiễm trùng mắt nếu không được sử dụng đúng cách.
3. Phẫu thuật: Các phương pháp phẫu thuật như LASIK, PRK sử dụng tia laser để định hình lại giác mạc, giúp ánh sáng hội tụ đúng trên võng mạc.
   • Ưu điểm: Hiệu quả lâu dài, có thể loại bỏ hoàn toàn sự cần thiết phải đeo kính hoặc kính áp tròng.
   • Nhược điểm: Chi phí cao, có thể có biến chứng, không phải ai cũng phù hợp để phẫu thuật.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào mức độ loạn thị, tình trạng sức khỏe của mắt và nhu cầu cá nhân của mỗi người. Hãy thảo luận với bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn và lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất.

Chẩn Đoán Loạn Thị Như Thế Nào?

Để chẩn đoán loạn thị, bác sĩ nhãn khoa sẽ thực hiện một loạt các kiểm tra mắt, bao gồm:

• Kiểm tra thị lực: Sử dụng bảng chữ cái hoặc hình ảnh để đánh giá khả năng nhìn rõ ở các khoảng cách khác nhau.
• Kiểm tra khúc xạ: Sử dụng máy đo khúc xạ để xác định cách mắt bạn tập trung ánh sáng.
• Đo bản đồ giác mạc: Sử dụng máy đo địa hình giác mạc để đo độ cong của giác mạc.
• Khám mắt bằng đèn khe: Sử dụng kính hiển vi đặc biệt để kiểm tra các cấu trúc bên trong mắt.

Phòng Ngừa Loạn Thị

Hiện tại, không có cách nào để ngăn ngừa loạn thị. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách:

• Không dụi mắt: Dụi mắt có thể gây tổn thương giác mạc và làm tăng nguy cơ mắc loạn thị.
• Khám mắt định kỳ: Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về thị lực, bao gồm cả loạn thị, và có biện pháp can thiệp kịp thời.
• Tầm soát cho các thành viên trong gia đình: Nếu bạn có người thân bị loạn thị, hãy đưa các thành viên khác trong gia đình đi khám mắt để kiểm tra.

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào của loạn thị, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Loạn thị là một tật khúc xạ phổ biến, nhưng có thể được điều trị và kiểm soát hiệu quả. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị loạn thị sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe đôi mắt và có một cuộc sống tươi sáng hơn. Hãy đến thăm khám bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng của bạn.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng