Khó Thở Là Bệnh Gì? Nguyên Nhân, Cách Xử Lý & Bài Tập Hỗ Trợ

Khó thở là dấu hiệu của bệnh gì? Nguyên nhân và cách xử lý

Khó thở là tình trạng không thoải mái khi hô hấp, cảm giác như không đủ không khí để thở. Người trưởng thành khỏe mạnh thường thở khoảng 12-20 nhịp mỗi phút một cách nhẹ nhàng. Tần số này có thể tăng lên khi vận động mạnh, nhưng không gây hụt hơi. Vậy, khó thở là dấu hiệu của bệnh gì và cần làm gì khi gặp tình trạng này?

1. Khó thở bắt nguồn từ đâu?

Khó thở xảy ra khi lượng không khí đưa vào phổi không đủ. Mức độ có thể từ nhẹ đến nặng, với các dấu hiệu như:

• Hụt hơi, cảm giác không đủ không khí.
• Thở nông, không thể hít sâu.
• Tần số thở tăng nhanh.
• Tức ngực.
• Choáng váng, khó chịu do thiếu oxy.

Khó thở có thể là cấp tính (khởi phát đột ngột) hoặc mạn tính (kéo dài). Khó thở cấp tính thường kéo dài từ vài phút đến vài giờ và có thể đi kèm với sốt, phát ban hoặc ho. Khó thở mạn tính gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày, thậm chí khi đứng lên ngồi xuống. Tư thế nằm có thể làm tình trạng này trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt ở người bệnh tim hoặc phổi.

2. Những nguyên nhân khiến người bệnh bị khó thở

Nhiều trường hợp khó thở xảy ra đột ngột và chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu tình trạng này thường xuyên tái diễn, khoảng 85% có thể liên quan đến các bệnh lý về tim hoặc phổi. Hai cơ quan này đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy và loại bỏ khí CO2. Do đó, các bệnh lý liên quan đến tim và phổi đều có thể ảnh hưởng đến quá trình hô hấp.

Một số tình trạng phổ biến có thể gây khó thở bao gồm:

• Phổi: Hen suyễn, ung thư phổi, lao phổi, viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Tim mạch: Suy tim, hở van tim, cơ tim giãn, bệnh mạch vành.
• Các nguyên nhân khác:
  • Thiếu máu.
  • Bệnh tuyến giáp.
  • Lo âu, hoảng sợ.
  • Dị vật trong phổi.
  • Trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
  • Sốc phản vệ (dị ứng nghiêm trọng).
  • Béo phì, thừa cân.
  • Hút thuốc lá.
  • Tiếp xúc với ô nhiễm không khí.

3. Nên làm gì khi khó thở?

Để giải quyết tình trạng khó thở, trước tiên cần xác định nguyên nhân. Sau đó, một số phương pháp thở và thư giãn có thể giúp cải thiện tình hình. Dưới đây là một số bài tập có thể áp dụng tại nhà:

3.1. Các bài tập hít thở sâu

Hít thở sâu bằng bụng giúp bạn kiểm soát nhịp thở. Thực hiện theo các bước sau:

1. Nằm thẳng, đặt hai tay lên bụng.
2. Hít sâu bằng mũi, cảm nhận bụng phình lên.
3. Giữ hơi thở trong vài giây.
4. Thở chậm rãi ra bằng miệng, đẩy hết không khí ra ngoài.

Thực hiện bài tập này vài lần mỗi ngày hoặc khi cảm thấy khó thở. Lưu ý, nên thở chậm và hít sâu để đạt hiệu quả tốt nhất. Bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài tập thở bằng cơ hoành. Tuy nhiên, cần có sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh các tác động không mong muốn.

3.2. Thở mím môi

Thở mím môi giúp giảm tần số thở và làm dịu tình trạng khó thở, đặc biệt khi lo lắng.

1. Ngồi thẳng lưng, thả lỏng vai.
2. Mím môi, chỉ để một khe hở nhỏ.
3. Hít vào bằng mũi trong vài giây.
4. Thở ra từ từ qua khe hở ở môi.

Lặp lại bài tập này vài lần cho đến khi cảm thấy dễ chịu hơn.

3.3. Luôn giữ cơ thể ở một tư thế thoải mái nhất

Tư thế thoải mái và có điểm tựa giúp thư giãn và lấy lại hơi thở. Nếu khó thở do lo lắng hoặc làm việc quá sức, hãy thử các tư thế sau:

• Ngồi chồm người về phía trước, tựa đầu lên bàn.
• Dựa lưng vào tường khi ngồi.
• Nằm kê cao đầu và đầu gối.

3.4. Xông hơi

Xông hơi giúp thông thoáng mũi họng, làm loãng đờm và cải thiện triệu chứng khó thở.

1. Đổ nước nóng vào tô lớn.
2. Thêm vài giọt tinh dầu bạc hà hoặc hương thơm yêu thích.
3. Đưa mặt lên trên tô nước (cách khoảng 20cm), trùm khăn lên đầu.
4. Hít thở sâu để hơi ấm đi vào mũi họng.

Lưu ý điều chỉnh nhiệt độ nước để tránh bỏng da mặt.

4. Thay đổi thói quen sống để nhịp thở được tốt hơn

Bên cạnh các biện pháp trên, thay đổi lối sống lành mạnh cũng góp phần cải thiện nhịp thở:

• Giảm cân nếu bị béo phì.
• Tập thể dục đều đặn, tập trung vào các bài tập kéo dài hơi thở.
• Tránh tập thể dục khi thời tiết nóng hoặc ở nơi cao.
• Không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc.
• Hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng.
• Bảo vệ mũi họng ở nơi ô nhiễm.
• Tuân thủ kế hoạch điều trị của bác sĩ nếu khó thở do bệnh lý.

Khó thở đột ngột hoặc kéo dài có thể gây lo lắng. Tuy nhiên, bạn có thể cải thiện tình trạng này bằng cách tập thở và thư giãn tại nhà. Nếu khó thở kéo dài không rõ nguyên nhân và không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn. Để được tư vấn cụ thể hơn, quý khách có thể liên hệ mncatlinhdd.edu.vn.