ICD Là Gì? A-Z Cảng Cạn Trong Xuất Nhập Khẩu & Logistics

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, hệ thống logistics ngày càng đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Để tối ưu hóa quy trình vận chuyển và giảm tải cho các cảng biển, cửa khẩu, ICD (Inland Container Depot) hay còn gọi là cảng cạn đã trở thành một mắt xích quan trọng. Vậy, ICD trong xuất nhập khẩu là gì? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết nhất về ICD, từ khái niệm, vai trò, chức năng đến thực trạng phát triển tại Việt Nam.

ICD Là Gì? Khái Niệm Cần Nắm Vững

ICD (Inland Container Depot), hay còn gọi là cảng cạn, cảng khô, cảng nội địa, là một bộ phận không thể thiếu trong kết cấu hạ tầng giao thông vận tải. ICD đóng vai trò là đầu mối tổ chức vận tải hàng hóa bằng container, kết nối chặt chẽ với các cảng biển, cảng hàng không quốc tế, cửa khẩu đường bộ và đường sắt quốc tế.

Theo Điều 04, Bộ luật Hàng hải Việt Nam, định nghĩa ICD được quy định rõ ràng như sau:

“Cảng cạn là một bộ phận thuộc kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, là đầu mối tổ chức vận tải gắn liền với hoạt động của cảng biển, cảng hàng không, cảng đường thủy nội địa, ga đường sắt, cửa khẩu đường bộ, đồng thời có chức năng là cửa khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng đường biển.”

Nói một cách dễ hiểu, ICD là một “cảng trên cạn”, nơi thực hiện các hoạt động liên quan đến hàng hóa container như tập kết, kiểm tra, thông quan, đóng gói, và vận chuyển đến các cảng biển để xuất khẩu hoặc từ cảng biển về để nhập khẩu.

Vai Trò Của ICD Trong Chuỗi Cung Ứng

ICD đóng vai trò then chốt trong vận tải đa phương thức, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và nền kinh tế:

• Giảm chi phí vận chuyển: ICD giúp tối ưu hóa quy trình vận chuyển, giảm thiểu chi phí phát sinh do lưu kho, lưu bãi tại cảng biển.
• Giảm thời gian lưu hàng: ICD giúp đẩy nhanh quá trình thông quan, giảm thời gian chờ đợi, tăng tốc độ lưu chuyển hàng hóa.
• Giảm ùn tắc giao thông: ICD phân tán lưu lượng hàng hóa, giảm áp lực lên hệ thống giao thông tại các cảng biển và khu vực lân cận.
• Nâng cao hiệu quả logistics: ICD giúp tích hợp các dịch vụ logistics, tạo thành một chuỗi cung ứng liền mạch và hiệu quả.

Chức Năng Chính Của ICD

ICD thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:

• Điểm thông quan hàng hóa nội địa: ICD là nơi thực hiện các thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu.
• Bãi chứa container: ICD cung cấp không gian lưu trữ container có hàng, container rỗng và container hàng lạnh.
• Vận chuyển hàng dự án, hàng siêu trọng: ICD có khả năng xử lý các loại hàng hóa đặc biệt, đòi hỏi quy trình vận chuyển chuyên biệt.
• Thủ tục Hải quan: Thực hiện các thủ tục hải quan nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu.

Ngoài ra, ICD còn có thể cung cấp các dịch vụ phụ trợ như:

• Đóng rút hàng tại bãi.
• Lắp đặt trang thiết bị.
• Kho đóng hàng lẻ.
• Làm bao bì, đóng gói chân không và vẽ mã hiệu hàng hóa.
• Sửa chữa và vệ sinh container.
• Vận chuyển hàng nội địa.

Cấu Trúc Của Một ICD Tiêu Chuẩn

Một ICD tiêu chuẩn thường bao gồm các khu vực chức năng chính sau:

• Bãi chứa container (Marshalling Yard/Container Yard): Nơi tập kết và sắp xếp container.
• Khu vực thông quan hàng hóa: Nơi thực hiện các thủ tục hải quan.
• Trạm hàng lẻ (CFS): Nơi đóng gói và dỡ hàng lẻ từ container.
• Kho ngoại quan: Nơi lưu trữ hàng hóa chưa hoàn thành thủ tục hải quan.
• Khu tái chế đóng gói hàng hóa: Nơi thực hiện các hoạt động đóng gói lại hàng hóa.
• Khu vực văn phòng: Nơi làm việc của các cơ quan chức năng và doanh nghiệp.
• Cổng giao nhận container: Nơi kiểm soát và quản lý việc ra vào của container.
• Cổng dành riêng cho xe máy: Tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động.
• Xưởng sửa chữa và nơi vệ sinh container: Đảm bảo container luôn trong tình trạng tốt.

Để hoạt động hiệu quả, một ICD cần đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật sau:

• Đủ diện tích mặt bằng cho việc bố trí các khu vực chức năng.
• Có đủ thiết bị cho việc dỡ container.
• Văn phòng làm việc cho các hãng tàu, hải quan, công ty giao nhận, công ty vận tải nội địa.
• Khu vực cảng phải có tường rào bảo vệ, đảm bảo an ninh và ngăn cách với khu vực xung quanh.
• Hệ thống thông tin đảm bảo tin cậy và hiệu quả.
• Có trạm hàng lẻ (CFS) với dịch vụ đóng/rút container.

Thực Trạng Phát Triển Cảng Cạn Tại Việt Nam

Quy hoạch phát triển hệ thống cảng cạn Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đã được phê duyệt trong Quyết định số 2223/QĐ-TTg vào tháng 12-2011 (Quy hoạch 2223). Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, quy hoạch này chưa phát huy được hiệu quả như mong đợi.

Trong những năm qua, Việt Nam đã đầu tư nhiều để phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật hệ thống cảng biển. Song hiệu quả lại chưa cao khiến sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp, một phần do ngành logistics chưa có chiến lược phát triển hợp lý.

Tiềm năng phát triển hệ thống cảng cạn tại Việt Nam là rất lớn, đặc biệt là tại 8 tỉnh thành thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nơi có khối lượng hàng container thông quan chiếm gần 80% tổng lượng hàng hóa cả nước. Hiện khu vực này có các cảng cạn đang hoạt động như Sotrans, Tanamexco, Phước Long, Transimex, Long Bình, Tân Tạo, Phúc Long, Sóng Thần, Trường Thọ và Biên Hòa. Chức năng chủ yếu là tập kết và chuyển tiếp hàng hóa xuất nhập khẩu cho cảng biển, đồng thời là điểm thông quan nội địa.

Kết Luận

ICD đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hệ thống logistics hiện đại. Việc phát triển và khai thác hiệu quả các ICD sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về ICD là gì và vai trò của nó trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Nguồn: Viện logisticsONEX Logistics Team.