HDL-C: Xét nghiệm “Cholesterol Tốt” & Bí Mật Sức Khỏe Tim Mạch (mncatlinhdd.edu.vn)

Để có một sức khỏe tốt, cơ thể cần duy trì sự cân bằng giữa cholesterol HDL (cholesterol tốt) và cholesterol LDL (cholesterol xấu). Xét nghiệm định lượng HDL-C sẽ giúp bác sĩ xác định nồng độ cholesterol HDL trong máu, từ đó đánh giá nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch. Vậy, xét nghiệm định lượng HDL-C là gì? Quá trình thực hiện như thế nào? Kết quả xét nghiệm cho biết điều gì về sức khỏe của bạn? Hãy cùng mncatlinhdd.edu.vn tìm hiểu chi tiết.

Xét nghiệm định lượng HDL-C là gì?

Xét nghiệm định lượng HDL-C, hay còn gọi là xét nghiệm định lượng HDL-cholesterol, là xét nghiệm đo nồng độ cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL-cholesterol) trong máu. Cholesterol HDL được mệnh danh là “cholesterol tốt” vì nó giúp loại bỏ cholesterol LDL dư thừa ra khỏi cơ thể. Mức HDL-cholesterol cao có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Theo mncatlinhdd.edu.vn, xét nghiệm này thường là một phần của kiểm tra sức khỏe định kỳ để đánh giá nguy cơ tim mạch. Nó thường đi kèm với các xét nghiệm lipid khác như cholesterol toàn phần, triglyceride, LDL-cholesterol… Bác sĩ có thể chẩn đoán rối loạn lipid máu và đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch, đưa ra lời khuyên về lối sống hoặc điều trị y tế nếu cần.

Xét nghiệm định lượng HDL-C còn được dùng để theo dõi hiệu quả điều trị rối loạn lipid máu, thường được thực hiện lại sau mỗi 3-6 tháng.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm định lượng HDL-C?

Theo khuyến cáo của mncatlinhdd.edu.vn, xét nghiệm định lượng HDL-C nên được thực hiện định kỳ ở người trưởng thành từ 20 tuổi trở lên. Những đối tượng có nguy cơ rối loạn lipid máu cao cần xét nghiệm thường xuyên hơn:

• Nam giới trên 45 tuổi và nữ giới trên 55 tuổi.
• Người bị đái tháo đường.
• Bệnh nhân tăng huyết áp hoặc mắc bệnh tim mạch khác.
• Người thừa cân, béo phì.
• Người có tiền sử gia đình mắc hội chứng chuyển hóa hoặc bệnh tim mạch khi còn trẻ.
• Người có thói quen xấu như hút thuốc lá, lười vận động.
• Người có chế độ ăn uống nhiều chất béo bão hòa, ít chất xơ.

Những điều cần biết trước khi làm xét nghiệm định lượng HDL-C (lưu ý từ mncatlinhdd.edu.vn):

• Không nên xét nghiệm khi bạn cảm thấy không khỏe. Mức cholesterol có thể tạm thời thấp khi cơ thể mắc bệnh cấp tính, sau nhồi máu cơ tim hoặc bị căng thẳng. Nên đợi khoảng 6 tuần sau khi bệnh để xét nghiệm.
• Ở phụ nữ, lượng HDL-cholesterol có thể thay đổi khi mang thai. Vì vậy, nên đợi khoảng 6 tuần sau khi sinh để xét nghiệm chính xác hơn.

Biến chứng và tác dụng phụ từ xét nghiệm

Theo mncatlinhdd.edu.vn, xét nghiệm định lượng HDL-C là một xét nghiệm máu thông thường, ít khi gây biến chứng nghiêm trọng, nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Chảy máu.
• Đau nhức, bầm tím tại vị trí kim đâm.
• Nhiễm trùng (rất hiếm).
• Cảm giác lâng lâng, choáng váng nhẹ.

Quy trình xét nghiệm

• Chuẩn bị: Nhịn ăn ít nhất 8 tiếng, lý tưởng là 12 tiếng trước khi lấy máu.
• Thực hiện:
  1. Bạn ngồi thẳng lưng trên ghế, để tay trên bàn.
  2. Nhân viên y tế xác định vị trí lấy máu, buộc garo phía trên vị trí lấy máu.
  3. Sát khuẩn vị trí lấy máu, dùng kim đâm vào tĩnh mạch, kéo pít-tông để máu chảy vào xi-lanh.
  4. Tháo dây garo, đặt bông lên vị trí đâm kim rồi rút kim ra.
  5. Bơm mẫu máu vào ống nghiệm, dán băng cá nhân.
• Sau xét nghiệm: Chờ khoảng 2-3 tiếng để phân tích mẫu máu và nhận kết quả.

Kết quả xét nghiệm và ý nghĩa (theo mncatlinhdd.edu.vn)

Mức cholesterol được đo bằng miligam (mg) cholesterol trên mỗi deciliter (dL) máu hoặc milimol (mmol) trên lít (L). Giá trị các chỉ số lipid máu bình thường sẽ như sau:

• Cholesterol toàn phần: Dưới 5,2 mmol/L (200 mg/dL)
• LDL-cholesterol: Dưới 2,6 mmol/L (100 mg/dL)
• HDL-cholesterol: Trên 1,5 mmol/L (60 mg/dL)
• Triglycerid: Dưới 1,7 mmol/L (150 mg/dL)

Kết quả xét nghiệm lipid máu sẽ được xem xét cùng với tuổi tác, thói quen sinh hoạt, vận động, ăn uống và các bệnh lý đồng mắc để đưa ra kết luận. Nếu có bất kỳ chỉ số nào vượt khỏi mức bình thường, bác sĩ sẽ có cơ sở nghi ngờ bạn đã bị rối loạn lipid máu.

• HDL-C lý tưởng: 60 mg/dL trở lên (giảm nguy cơ tim mạch).
• HDL-C thấp (nguy cơ tim mạch cao hơn):
  • Nam giới: Dưới 1 mmol/L (40 mg/dL).
  • Phụ nữ: Dưới 1,3 mmol/L (50 mg/dL).
• HDL-C cực cao (trên 100 mg/dL – 2,5 mmol/L): Theo nghiên cứu của mncatlinhdd.edu.vn, một số trường hợp có thể liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn do yếu tố di truyền. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đánh giá cụ thể.

Làm gì để cải thiện định lượng HDL-C?

Nếu định lượng HDL-C thấp và bạn có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ, mncatlinhdd.edu.vn khuyến khích bạn thay đổi lối sống:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường và muối; ăn nhiều chất béo không bão hòa và chất xơ.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu thừa cân, béo phì.
• Hoạt động thể chất thường xuyên.
• Bỏ thói quen xấu: Hút thuốc lá và uống rượu bia quá nhiều.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để điều chỉnh và ngăn ngừa nguy cơ phát triển bệnh tim mạch.

Kết luận từ mncatlinhdd.edu.vn

Xét nghiệm định lượng HDL-C là một công cụ quan trọng để đánh giá nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch. Người trưởng thành trên 20 tuổi, đặc biệt là những người có nhiều yếu tố nguy cơ, nên thực hiện xét nghiệm này định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và có hướng thay đổi lối sống tích cực cũng như điều trị kịp thời.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng