GGT: Giải mã chỉ số, bảo vệ lá gan – Khi nào cần xét nghiệm?

Gamma-glutamyl transferase (GGT) là một enzyme có mặt ở nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là gan. Xét nghiệm GGT trong máu là một công cụ quan trọng để đánh giá sức khỏe lá gan, giúp phát hiện các tổn thương hoặc bệnh lý tiềm ẩn. Vậy, xét nghiệm GGT trong xét nghiệm máu là gì? Khi nào bạn cần thực hiện xét nghiệm này? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết.

GGT là gì và vai trò của nó?

GGT (còn được viết là γ-GT hoặc Gamma GT) là một loại men gan, bên cạnh AST và ALT. Mặc dù GGT có mặt ở nhiều cơ quan như thận, lách, tụy, ruột non, nhưng nồng độ cao nhất vẫn là ở gan. Men GGT đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán tình trạng ứ mật ở gan. GGT nhạy cảm hơn so với các enzyme khác trong việc phát hiện sự thay đổi trong tình trạng ứ mật.

Hoạt độ GGT tăng cao trong một số bệnh lý gan như viêm gan mãn tính, tổn thương gan do rượu, viêm gan virus và ung thư gan di căn. Ngoài ra, xét nghiệm GGT còn giúp xác định nguyên nhân gây tăng phosphatase kiềm (ALP). Thông thường, cả ALP và GGT đều tăng trong các bệnh về gan và đường mật. Tuy nhiên, nếu chỉ số ALP tăng mà GGT bình thường, nguyên nhân có thể liên quan đến các bệnh về xương.

Khi nào cần xét nghiệm GGT?

Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm GGT nếu bạn có các dấu hiệu hoặc triệu chứng sau đây:

• Triệu chứng bệnh gan: Chán ăn, buồn nôn, chướng bụng, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, da nổi mẩn ngứa, hoặc xuất hiện các mạch máu dưới da hình mạng nhện.
• Nghiện rượu nặng: Xét nghiệm GGT giúp đánh giá mức độ tổn thương gan do rượu.
• Đau tức vùng sườn phải: Đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề về gan.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đặc biệt đối với những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh gan.

Chỉ số GGT bao nhiêu là đáng lo ngại?

Ở người bình thường, chỉ số GGT thường nằm trong khoảng < 60UI/L. Tuy nhiên, phạm vi này có thể khác nhau tùy thuộc vào giới tính:

• Nữ giới: 11 – 50 UI/L
• Nam giới: 7 – 32 UI/L

Mức độ tăng GGT được phân loại như sau:

• Tăng nhẹ (1-2 lần): Mức độ nhẹ.
• Tăng trung bình (2-5 lần): Mức độ trung bình.
• Tăng cao (>5 lần): Mức độ nặng.

Nếu chỉ số GGT tăng lên đến 5000UI/L, đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh gan mật cấp tính hoặc ung thư gan.

Nguyên nhân khiến chỉ số GGT tăng cao

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tăng chỉ số GGT, bao gồm:

• Sử dụng rượu bia kéo dài: Rượu là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tổn thương gan và tăng GGT.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ nhiều chất béo, đồ ăn dầu mỡ, ít chất xơ và hoa quả có thể gây áp lực lên gan.
• Căng thẳng, làm việc quá sức: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến chức năng gan.
• Bệnh lý về gan: Viêm gan A, B, C, D, E, xơ gan, u gan, gan nhiễm mỡ.
• Lạm dụng chất kích thích.
• Bệnh đái tháo đường.
• Viêm tụy.
• Suy tim.

Làm thế nào để điều chỉnh chỉ số GGT?

Để duy trì chỉ số GGT ở mức an toàn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Ngừng hoặc hạn chế rượu bia: Đây là biện pháp quan trọng nhất nếu GGT tăng do rượu.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường thực phẩm tốt cho gan như tỏi, dầu ô liu, trà xanh, bưởi, quả óc chó, táo, nghệ, chanh, quả bơ, súp lơ xanh. Hạn chế đồ ăn nhiều chất béo, thực phẩm đóng hộp, đường, muối.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc quá sức và ngủ đủ giấc để gan có thời gian phục hồi.
• Uống đủ nước: 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày giúp gan đào thải độc tố.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng.
• Không tự ý dùng thuốc: Tránh sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc hoặc có thể gây hại cho gan.

Chi phí và thời gian trả kết quả xét nghiệm GGT

Chi phí xét nghiệm GGT thường dao động từ 50.000 – 100.000 VNĐ tùy thuộc vào cơ sở y tế. Kết quả xét nghiệm thường có trong vòng 1 ngày. Để biết chính xác “Xét nghiệm GGT bao nhiêu tiền?”, bạn nên liên hệ trực tiếp với bệnh viện hoặc phòng khám mà bạn muốn thực hiện xét nghiệm.

Lưu ý trước khi xét nghiệm GGT

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, bạn cần lưu ý:

• Tránh dùng một số loại thuốc: Phenytoin, Phenobarbital (nếu có thể) trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm, vì chúng có thể làm tăng nồng độ GGT.
• Không sử dụng rượu, bia, thuốc lá hoặc chất kích thích: Dù chỉ là một lượng nhỏ trong vòng 24 giờ trước khi xét nghiệm.

Địa chỉ xét nghiệm GGT uy tín

Bạn có thể tham khảo một số địa chỉ xét nghiệm men gan uy tín sau đây:

• Bệnh viện Đại học Y Hà Nội: Số 01 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội.
• Bệnh viện Bạch Mai: 78 Đường Giải Phóng, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội.
• Bệnh viện Quân đội 108: Số 1 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội.
• Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC: 42 Nghĩa Dũng, Ba Đình | 99 Trích Sài, Tây Hồ | 5 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội.

Khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm GGT là cách tốt nhất để kiểm soát chức năng gan và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Kết luận

Xét nghiệm GGT là một công cụ quan trọng để đánh giá sức khỏe gan. Việc hiểu rõ về chỉ số GGT, nguyên nhân gây tăng cao và cách điều chỉnh sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ lá gan của mình. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và chỉ định xét nghiệm GGT khi cần thiết.

Nguyễn Lân Dũng

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.