Fluoxetine: Công dụng, Liều dùng, Tác dụng phụ & Lưu ý Quan trọng

Fluoxetine là một loại thuốc thuộc nhóm ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI), có tác dụng cân bằng hóa chất trong não, từ đó cải thiện các vấn đề về tinh thần. Vậy Fluoxetine có công dụng gì, được chỉ định trong trường hợp nào và cần lưu ý những gì khi sử dụng? Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thuốc Fluoxetine.

1. Fluoxetine có công dụng gì?

Fluoxetine là một thuốc SSRI, có tác dụng tăng cường lượng serotonin trong não. Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ, sự thèm ăn và nhiều chức năng khác. Ở những người bị trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn lo âu hoặc rối loạn ăn uống, nồng độ serotonin thường thấp hơn bình thường.

Fluoxetine được sử dụng để điều trị các bệnh lý sau:

Trên người lớn:

• Trầm cảm: Fluoxetine giúp cải thiện các triệu chứng của giai đoạn trầm cảm.
• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Fluoxetine làm giảm các suy nghĩ ám ảnh và hành vi cưỡng chế lặp đi lặp lại.
• Rối loạn ăn uống (Bulimia nervosa): Fluoxetine được sử dụng kết hợp với liệu pháp tâm lý để giảm tình trạng ăn vô độ và các hành vi bù trừ (ví dụ: tự gây nôn, lạm dụng thuốc nhuận tràng).

Trên trẻ em và thanh thiếu niên (từ 8 tuổi trở lên):

• Rối loạn trầm cảm nặng từ trung bình đến nặng: Fluoxetine được chỉ định kết hợp với liệu pháp tâm lý duy trì nếu bệnh trầm cảm không đáp ứng với các liệu pháp tâm lý đơn thuần sau 4-6 buổi.

2. Những điều cần lưu ý trước khi dùng Fluoxetine

Không sử dụng Fluoxetine nếu bạn có bất kỳ tình trạng nào sau đây:

• Dị ứng: Quá mẫn với fluoxetine hoặc bất kỳ thành phần nào khác của thuốc. Nếu bạn bị phát ban hoặc các phản ứng dị ứng khác (như ngứa, sưng môi hoặc mặt hoặc khó thở), hãy ngừng dùng thuốc ngay lập tức và liên hệ với bác sĩ.
• Đang dùng các thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOIs): Không dùng Fluoxetine nếu bạn đang dùng hoặc đã dùng MAOI trong vòng 14 ngày qua. MAOI bao gồm nialamide, iproniazid, moclobemide, phenelzine, tranylcypromine, isocarboxazid, toloxatone và linezolid (một loại kháng sinh). Sử dụng đồng thời Fluoxetine và MAOI có thể gây ra các phản ứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong.
• Đang dùng metoprolol: Metoprolol (để điều trị suy tim) vì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim khi nhịp tim trở nên quá chậm.

Cần thận trọng khi sử dụng Fluoxetine nếu bạn có bất kỳ điều nào sau đây:

• Động kinh: Bị động kinh hoặc lên cơn co giật hoặc tăng tần suất co giật khi dùng Fluoxetine.
• Hưng cảm: Có tiền sử hưng cảm hoặc đang trải qua giai đoạn hưng cảm.
• Ý định tự tử: Có suy nghĩ tự tử hoặc đã từng có hành động tự sát.
• Đái tháo đường: Bệnh đái tháo đường, lúc này bác sĩ có thể cần điều chỉnh liều lượng insulin hoặc thuốc trị tiểu đường cho phù hợp để kiểm soát đường huyết.
• Các vấn đề về gan: Bệnh gan có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể bạn xử lý Fluoxetine.
• Bệnh tim mạch: Fluoxetine có thể ảnh hưởng đến nhịp tim hoặc huyết áp.
• Bệnh tăng nhãn áp: Fluoxetine có thể làm tăng áp lực trong mắt.
• Rối loạn chảy máu: Tiền sử rối loạn chảy máu hoặc xuất hiện các vết bầm tím hoặc chảy máu bất thường hoặc nếu đang mang thai.
• Hội chứng Serotonin: Sốt, cứng cơ hoặc run, thay đổi trạng thái tinh thần, nhầm lẫn, khó chịu và kích động cực độ, là các biểu hiện của “Hội chứng serotonin”.
• Rối loạn chức năng tình dục: Fluoxetine có thể gây ra các vấn đề về tình dục.

3. Cách dùng thuốc Fluoxetine như thế nào?

Fluoxetine là thuốc kê đơn và chỉ được mua khi có chỉ định của bác sĩ. Luôn dùng thuốc này đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.

• Thuốc Fluoxetine được bào chế dưới dạng viên nang, dùng đường uống với nước.
• Không nhai, nghiền hoặc làm vỡ viên nang vì điều này có thể làm thay đổi cách thuốc được hấp thụ vào cơ thể.

Liều khuyến cáo ở người lớn trong từng chỉ định như sau:

• Trầm cảm: Liều khởi đầu thông thường là 20 mg mỗi ngày. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng nếu cần thiết sau vài tuần, tối đa 60mg mỗi ngày.
• Rối loạn ăn uống: Liều dùng thông thường là 60 mg mỗi ngày.
• Rối loạn ám ảnh cưỡng bức: Liều khởi đầu thông thường là 20 mg mỗi ngày. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng nếu cần thiết sau 2 tuần điều trị, tối đa 60 mg mỗi ngày.

Liều khuyến cáo ở trẻ em và thanh thiếu niên (8-18 tuổi) bị trầm cảm:

• Liều khởi đầu là 10mg/ngày. Sau 1 đến 2 tuần, bác sĩ có thể tăng liều lên 20mg/ngày.

Lưu ý:

• Ở bệnh nhân cao tuổi, liều Fluoxetine cần được tăng một cách thận trọng và liều hàng ngày không nên vượt quá 40 mg.
• Ở bệnh nhân suy gan hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác có thể ảnh hưởng đến Fluoxetine, bác sĩ có thể kê đơn Fluoxetine ở liều thấp hơn.
• Tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ trong suốt thời gian điều trị. Không tự ý tăng, giảm liều hoặc ngừng thuốc.
• Nếu ngừng thuốc đột ngột, bạn có thể gặp các triệu chứng như chóng mặt, cảm giác ngứa ran, rối loạn giấc ngủ, bồn chồn, mệt mỏi, lo lắng, buồn nôn, nôn, run, nhức đầu.

4. Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng Fluoxetine

Giống như tất cả các loại thuốc khác, Fluoxetine có thể gây ra các tác dụng phụ, mặc dù không phải ai cũng gặp phải.

Các tác dụng phụ nghiêm trọng cần báo ngay cho bác sĩ:

• Có ý nghĩ tự làm hại bản thân hoặc tự tử.
• Phát ban hoặc phản ứng dị ứng (ngứa, sưng môi/lưỡi, khó thở).
• Cảm thấy bồn chồn và không thể ngồi hoặc đứng yên.
• Hội chứng serotonin (sốt, tăng nhịp tim, đổ mồ hôi, cứng cơ, run, kích động, lú lẫn).
• Cương cứng kéo dài và đau đớn.
• Các vấn đề về tim (nhịp tim nhanh hoặc không đều, ngất xỉu, chóng mặt).

Các tác dụng phụ ít nghiêm trọng hơn:

• Rối loạn giấc ngủ
• Đau đầu
• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Giảm cân

Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy thông báo cho bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh liều dùng nếu cần thiết.

Kết luận:

Fluoxetine là một thuốc hiệu quả trong điều trị trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế và một số rối loạn tâm thần khác. Tuy nhiên, đây là một thuốc kê đơn và cần được sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ, thông báo cho bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào và tái khám định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng