Table of Contents
Dopamine có tác dụng gì đối với cơ thể?
Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh, một “sứ giả” hóa học có vai trò truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh trong não. Nó tham gia vào nhiều quá trình quan trọng, bao gồm:
- Vận động: Dopamine đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát và phối hợp các cử động của cơ thể. Sự thiếu hụt dopamine có thể dẫn đến các vấn đề về vận động, như run tay chân, cứng cơ bắp và khó khăn trong việc giữ thăng bằng.
- Trí nhớ và nhận thức: Dopamine ảnh hưởng đến khả năng tập trung, ghi nhớ và xử lý thông tin. Nồng độ dopamine thấp có thể gây ra tình trạng thiếu tập trung, trí nhớ kém và tư duy chậm chạp.
- Cảm xúc và động lực: Dopamine được biết đến như một “hormone hạnh phúc” vì nó liên quan đến cảm giác vui vẻ, hưng phấn và động lực. Khi nồng độ dopamine tăng lên, chúng ta cảm thấy hài lòng và có động lực để đạt được mục tiêu. Ngược lại, sự thiếu hụt dopamine có thể dẫn đến tâm trạng thay đổi thất thường, cảm xúc không ổn định và thiếu động lực.
- Giấc ngủ: Dopamine cũng tham gia vào quá trình điều hòa giấc ngủ. Sự thiếu hụt dopamine có thể gây ra khó ngủ hoặc suy giảm chất lượng giấc ngủ.
Dấu hiệu cảnh báo thiếu hụt Dopamine
Khi cơ thể thiếu dopamine, bạn có thể gặp phải một số triệu chứng sau:
- Về tinh thần:
- Thiếu tập trung, trí nhớ kém, tư duy chậm chạp
- Suy giảm ham muốn
- Tâm trạng thay đổi thất thường, cảm xúc không ổn định
- Trầm cảm, thậm chí có suy nghĩ muốn tự tử
- Về thể chất:
- Khó ngủ hoặc suy giảm chất lượng giấc ngủ
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng, uể oải, thiếu động lực
- Run tay chân, cứng cơ bắp, khó giữ thăng bằng
- Táo bón, mất cảm giác ăn uống, khó ăn khó nuốt
- Hành vi:
- Một số người tìm đến sex, các thú vui không lành mạnh như sử dụng các chất kích thích, cờ bạc, uống rượu…để cố gắng cảm thấy tốt hơn.
Làm thế nào để tăng Dopamine một cách tự nhiên?
Quá trình tiết hormone dopamine được điều khiển bởi hệ thần kinh. Do đó, bạn có thể áp dụng một số phương pháp thông qua chế độ ăn uống và lối sống để gia tăng lượng hormone này một cách tự nhiên:
1. Chế độ ăn uống khoa học
- Bổ sung thực phẩm giàu dopamine:
- Socola: Chứa phenylethylamine, một chất có thể kích thích sản xuất dopamine.
- Sữa chua, hạnh nhân, bơ, củ cải đường, rau lá: Cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho quá trình tổng hợp dopamine.
- Nghệ: Curcumin trong nghệ có thể thúc đẩy sản xuất dopamine tự nhiên.
- Trà xanh: Chứa L-Theanine, một hoạt chất có thể làm tăng mức dopamine trong cơ thể, giúp cải thiện tâm trạng và cân bằng cảm xúc. Nên uống 2 cốc trà xanh mỗi ngày.
- Thực phẩm giàu probiotic: Các lợi khuẩn đường ruột (probiotic) cũng có tác động tới quy trình sản xuất dopamine.
- Hạt bí đỏ, dưa hấu, đậu xanh, táo và chuối: Chứa nhiều dopamine.
- Sử dụng chiết xuất từ thảo dược Ginkgo biloba: Có thể ngăn ngừa sự lo lắng, thiếu tập trung, mệt mỏi và trầm cảm. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất: Sắt, niacin, folate và vitamin B6 có thể giúp tạo ra hormone hạnh phúc dopamine.
2. Lối sống lành mạnh
- Vận động thường xuyên: Tập thể dục, yoga, làm vườn, chạy bộ… là những cách hiệu quả để kích thích cơ thể sản xuất dopamine, tạo cảm giác vui vẻ và cải thiện cảm xúc. Một nghiên cứu cho thấy 1 giờ tập yoga trong sáu ngày mỗi tuần có thể làm tăng đáng kể nồng độ dopamine và khiến tâm trạng thoải mái hơn.
- Thư giãn tâm trí: Thiền, vẽ tranh, âm nhạc, nhiếp ảnh, khiêu vũ cũng giúp tăng mức hormone dopamine và cải thiện tâm trạng, đặc biệt hữu ích đối với những người đang có vấn đề về tinh thần, ức chế cảm xúc.
- Tiếp xúc ánh nắng mặt trời: Tắm nắng buổi sớm giúp cơ thể sản sinh nhiều hormone hạnh phúc dopamine hơn.
- Ngủ đủ giấc: Duy trì chất lượng giấc ngủ, ngủ đủ và sâu giấc sẽ tác động đến não và giữ cho mức dopamine được cân bằng. Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia khuyên rằng, bạn nên ngủ từ 7-9 tiếng mỗi đêm.
Kết luận:
Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong nhiều chức năng của cơ thể. Việc duy trì mức dopamine cân bằng là rất quan trọng để có một sức khỏe tinh thần và thể chất tốt. Bằng cách áp dụng một chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và các biện pháp thư giãn tinh thần, bạn có thể tăng cường sản xuất dopamine một cách tự nhiên và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.