Table of Contents
Dấu Chân Kỹ Thuật Số Của Bạn Là Gì? Ý Nghĩa và Cách Bảo Vệ
Dấu chân kỹ thuật số – còn được gọi là “dấu vết kỹ thuật số của bạn là gì?” hay “ấn tượng trực tuyến của bạn là gì?” – là tập hợp dữ liệu bạn để lại khi sử dụng internet. Nó bao gồm mọi thứ, từ các trang web bạn truy cập, email bạn gửi đến thông tin bạn cung cấp trực tuyến. Dấu chân kỹ thuật số có thể được sử dụng để theo dõi hoạt động và thiết bị của bạn trên mạng. Mỗi người dùng internet đều tạo ra dấu chân kỹ thuật số, một cách chủ động hoặc thụ động. Vậy, “dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?” và tại sao nó lại quan trọng?
Dấu Chân Kỹ Thuật Số Là Gì?
Bất cứ khi nào bạn trực tuyến, bạn đều để lại dấu vết thông tin. “Dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?” được hình thành từ nhiều hoạt động: đăng bài trên mạng xã hội, đăng ký nhận bản tin, viết đánh giá trực tuyến hoặc mua sắm trên các trang web thương mại điện tử.
Đôi khi, bạn không nhận ra mình đang để lại dấu chân kỹ thuật số. Các trang web có thể theo dõi bạn bằng cookie, và các ứng dụng có thể thu thập dữ liệu mà bạn không hề hay biết. Khi bạn cho phép một tổ chức truy cập thông tin của mình, họ có thể bán hoặc chia sẻ dữ liệu đó với bên thứ ba. Tệ hơn nữa, thông tin cá nhân của bạn có thể bị xâm phạm trong một vụ vi phạm dữ liệu.
Người ta thường nói về dấu chân kỹ thuật số “chủ động” và “thụ động”:
Dấu Chân Kỹ Thuật Số Chủ Động
Dấu chân kỹ thuật số chủ động là khi bạn chủ động chia sẻ thông tin về bản thân. Ví dụ: đăng bài trên mạng xã hội hoặc diễn đàn trực tuyến. Nếu bạn đăng nhập vào một trang web bằng tên người dùng, mọi bài đăng của bạn đều trở thành một phần của dấu chân kỹ thuật số chủ động. Các hoạt động khác bao gồm điền vào biểu mẫu trực tuyến (ví dụ: đăng ký nhận bản tin) hoặc chấp nhận cookie trên trình duyệt.
Dấu Chân Kỹ Thuật Số Thụ Động
Dấu chân kỹ thuật số thụ động được tạo ra khi thông tin về bạn được thu thập mà bạn không hề biết. Ví dụ, các trang web thu thập thông tin về số lần bạn truy cập, vị trí bạn đến và địa chỉ IP của bạn. Đây là một quá trình ẩn mà bạn có thể không nhận ra. Các ví dụ khác bao gồm việc các trang mạng xã hội và nhà quảng cáo sử dụng lượt thích, chia sẻ và bình luận của bạn để lập hồ sơ và nhắm mục tiêu nội dung cụ thể đến bạn.
Tại Sao “Dấu Chân Kỹ Thuật Số Của Bạn Là Gì?” Lại Quan Trọng?
“Dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?” rất quan trọng vì:
- Tính cố định tương đối: Dữ liệu một khi đã công khai (hoặc bán công khai như trên Facebook), rất khó kiểm soát cách người khác sử dụng.
- Ảnh hưởng đến danh tiếng kỹ thuật số: Danh tiếng kỹ thuật số ngày càng quan trọng, tương đương với danh tiếng ngoại tuyến.
- Ảnh hưởng đến cơ hội: Nhà tuyển dụng kiểm tra dấu chân kỹ thuật số của ứng viên (đặc biệt là mạng xã hội) trước khi tuyển dụng. Các trường đại học cũng có thể kiểm tra dấu chân kỹ thuật số của sinh viên tiềm năng.
- Nguy cơ hiểu sai: Những gì bạn đăng trực tuyến có thể bị hiểu sai hoặc bị thay đổi, gây ra những hiểu lầm không mong muốn.
- Rò rỉ thông tin: Nội dung dành cho một nhóm riêng tư có thể lan truyền rộng rãi, gây tổn hại đến các mối quan hệ.
- Nguy cơ bị khai thác: Tội phạm mạng có thể khai thác dấu chân kỹ thuật số của bạn để giả mạo danh tính, truy cập tài khoản hoặc tạo danh tính giả.
Vì những lý do này, bạn nên cân nhắc xem “dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?” đang tiết lộ điều gì về bạn. Nhiều người cố gắng quản lý dấu chân kỹ thuật số của mình bằng cách thận trọng với các hoạt động trực tuyến.
Ví Dụ Về Dấu Chân Kỹ Thuật Số
Một người dùng internet có thể có hàng trăm mục tạo thành “dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?”. Dưới đây là một số ví dụ:
- Mua Sắm Trực Tuyến:
- Mua hàng từ các trang web thương mại điện tử.
- Đăng ký phiếu giảm giá hoặc tạo tài khoản.
- Tải xuống và sử dụng các ứng dụng mua sắm.
- Đăng ký nhận bản tin thương hiệu.
- Thực hiện giao dịch ngân hàng trực tuyến.
- Sử dụng ứng dụng ngân hàng di động.
- Mua hoặc bán cổ phiếu.
- Đăng ký các ấn phẩm và blog về tài chính.
- Mở tài khoản thẻ tín dụng.
- Mạng Xã Hội:
- Sử dụng mạng xã hội trên máy tính hoặc thiết bị di động.
- Đăng nhập vào các trang web khác bằng thông tin đăng nhập mạng xã hội.
- Kết nối với bạn bè và danh bạ.
- Chia sẻ thông tin, dữ liệu và ảnh với các kết nối của bạn.
- Tham gia một trang web hoặc ứng dụng hẹn hò.
- Đọc Tin Tức:
- Đăng ký nguồn tin tức trực tuyến.
- Xem các bài viết trên ứng dụng tin tức.
- Đăng ký nhận bản tin của ấn phẩm.
- Đăng lại các bài viết và thông tin mà bạn đã đọc.
- Sức Khỏe và Thể Dục:
- Sử dụng máy theo dõi thể dục.
- Sử dụng các ứng dụng để nhận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
- Đăng ký địa chỉ email của bạn với phòng tập thể dục.
- Đăng ký blog về sức khỏe và thể dục.
Bảo Vệ “Dấu Chân Kỹ Thuật Số Của Bạn Là Gì?”
Vì các nhà tuyển dụng, trường đại học và các bên khác có thể tra cứu danh tính trực tuyến của bạn, bạn nên lưu ý đến “dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?”. Dưới đây là một số mẹo để bảo vệ dữ liệu cá nhân và quản lý danh tiếng trực tuyến của bạn:
- Kiểm tra dấu chân kỹ thuật số của bạn: Nhập tên của bạn vào công cụ tìm kiếm (bao gồm cả tên cũ nếu bạn đã đổi). Thiết lập Cảnh báo Google để theo dõi tên của bạn.
- Giảm số lượng nguồn thông tin đề cập đến bạn: Yêu cầu gỡ bỏ thông tin cá nhân (số điện thoại, địa chỉ, tuổi) khỏi các trang web như bất động sản và whitepages.com.
- Giới hạn lượng dữ liệu bạn chia sẻ: Cân nhắc kỹ trước khi cung cấp thông tin cá nhân cho một tổ chức.
- Kiểm tra lại cài đặt quyền riêng tư: Đảm bảo cài đặt quyền riêng tư trên mạng xã hội được đặt ở mức bạn cảm thấy thoải mái.
- Tránh chia sẻ quá nhiều trên mạng xã hội: Suy nghĩ kỹ trước khi tiết lộ vị trí, kế hoạch đi lại hoặc thông tin cá nhân khác.
- Tránh các trang web không an toàn: Đảm bảo URL bắt đầu bằng
https://
thay vìhttp://
và có biểu tượng ổ khóa. Không chia sẻ thông tin bí mật trên các trang web không an toàn. - Tránh tiết lộ dữ liệu riêng tư trên Wi-Fi công cộng: Mạng Wi-Fi công cộng kém an toàn hơn mạng cá nhân.
- Xóa các tài khoản cũ: Xóa các hồ sơ mạng xã hội hoặc đăng ký bản tin mà bạn không còn sử dụng.
- Tạo mật khẩu mạnh và sử dụng trình quản lý mật khẩu: Mật khẩu mạnh nên dài (ít nhất 12 ký tự), kết hợp chữ hoa, chữ thường, ký hiệu và số.
- Theo dõi hồ sơ y tế của bạn: Kẻ trộm danh tính có thể nhắm vào thông tin y tế.
- Không đăng nhập bằng Facebook: Cấp cho công ty đó quyền khai thác dữ liệu người dùng Facebook của bạn.
- Luôn cập nhật phần mềm: Phần mềm lỗi thời dễ bị tấn công.
- Xem lại cách sử dụng di động của bạn: Đặt mật mã cho thiết bị di động và đọc thỏa thuận người dùng khi cài đặt ứng dụng.
- Suy nghĩ trước khi đăng bài: Những gì bạn đăng trực tuyến sẽ truyền tải thông điệp về con người bạn.
- Hành động nhanh sau khi xảy ra vi phạm: Liên hệ với ngân hàng hoặc nhà cung cấp thẻ tín dụng nếu có tổn thất tài chính. Thay đổi mật khẩu.
- Sử dụng VPN: VPN che giấu địa chỉ IP của bạn, khiến các hoạt động trực tuyến của bạn khó bị truy vết. Kaspersky VPN Secure Connection cho phép bạn có một kết nối an toàn.
Kết Luận
“Dấu chân kỹ thuật số của bạn là gì?” là một phần quan trọng của sự hiện diện trực tuyến của bạn. Hiểu rõ về nó và thực hiện các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân có thể giúp bạn kiểm soát danh tiếng trực tuyến và giảm thiểu rủi ro bị xâm phạm dữ liệu. Hãy luôn suy nghĩ cẩn trọng trước khi chia sẻ bất cứ điều gì trên internet để tạo dựng một “dấu chân kỹ thuật số” tích cực và an toàn.
Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.