Đau Bụng Trên Rốn Buồn Nôn: Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Cách Điều Trị

Đau Bụng Trên Rốn Buồn Nôn Là Bị Gì?

Tình trạng đau bụng trên rốn kèm theo cảm giác buồn nôn là một vấn đề tiêu hóa thường gặp, gây khó chịu cho nhiều người. Vậy đau bụng trên rốn buồn nôn là bị gì? Liệu đây chỉ là một rối loạn tạm thời hay dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các nguyên nhân tiềm ẩn, triệu chứng đi kèm, cách chẩn đoán, điều trị và khi nào bạn cần tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ.

Nguyên Nhân Gây Đau Bụng Trên Rốn Buồn Nôn

Đau bụng vùng thượng vị buồn nôn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề tiêu hóa đơn giản đến các bệnh lý phức tạp hơn. Việc xác định chính xác nguyên nhân là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp.

• Rối Loạn Tiêu Hóa:
• Ăn quá no hoặc ăn thực phẩm khó tiêu: Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra cảm giác khó chịu vùng bụng trên buồn nôn, đầy hơi và ợ nóng.
• Ngộ độc thực phẩm: Thức ăn bị nhiễm khuẩn hoặc chứa độc tố có thể gây đau bụng quằn quại quanh rốn buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS): Rối loạn chức năng đường ruột này có thể gây đau bụng, đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy, và đôi khi kèm theo buồn nôn.
• Bệnh Lý Dạ Dày – Tá Tràng:
• Viêm loét dạ dày – tá tràng: Tình trạng viêm nhiễm hoặc loét niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng có thể gây đau bụng trên rốn âm ỉ buồn nôn, ợ hơi, ợ chua, chán ăn và thay đổi thói quen đại tiện. Nguyên nhân thường do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).
• Viêm dạ dày cấp tính: Tình trạng viêm niêm mạc dạ dày đột ngột có thể do nhiễm trùng, rượu bia, stress hoặc tác dụng phụ của thuốc.
• Bệnh Lý Gan – Mật:
• Viêm túi mật: Viêm nhiễm túi mật thường do sỏi mật gây tắc nghẽn, dẫn đến đau bụng vùng thượng vị phải, có thể lan lên vai phải hoặc sau lưng, kèm theo buồn nôn, nôn mửa và sốt.
• Sỏi mật: Sỏi trong túi mật có thể gây đau bụng dữ dội sau khi ăn các thực phẩm giàu chất béo, đôi khi kèm theo vàng da và sốt.

• Bệnh Lý Tuyến Tụy:
• Viêm tụy cấp tính: Tình trạng viêm nhiễm đột ngột của tuyến tụy gây đau bụng dữ dội ở vùng thượng vị, lan ra sau lưng, kèm theo buồn nôn, nôn mửa, sốt và nhịp tim nhanh. Nguyên nhân thường do sỏi mật hoặc lạm dụng rượu.
• Các Nguyên Nhân Khác:
• Tắc ruột: Tình trạng tắc nghẽn lưu thông trong ruột có thể gây đau bụng dữ dội, chướng bụng, buồn nôn, nôn mửa và không đi tiêu được.
• Viêm ruột thừa: Viêm ruột thừa thường bắt đầu với cơn đau âm ỉ quanh rốn, sau đó di chuyển xuống vùng bụng dưới bên phải, kèm theo buồn nôn, nôn mửa, sốt và chán ăn.
• Bệnh thận: Đau bụng trên rốn cũng có thể liên quan đến các bệnh lý về thận như sỏi thận, nhiễm trùng thận.

Triệu Chứng Đi Kèm

Ngoài đau bụng trên rốn và buồn nôn, bạn có thể gặp các triệu chứng khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra:

• Ợ hơi, ợ chua: Thường gặp trong các bệnh lý dạ dày – tá tràng.
• Đầy hơi, chướng bụng: Thường liên quan đến rối loạn tiêu hóa hoặc tắc ruột.
• Tiêu chảy hoặc táo bón: Có thể gặp trong các bệnh lý về ruột.
• Sốt: Gợi ý tình trạng nhiễm trùng.
• Vàng da: Có thể liên quan đến bệnh lý gan – mật.
• Chán ăn, mệt mỏi: Triệu chứng không đặc hiệu, có thể gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau.
• Thay đổi tính chất phân: Phân đen hoặc lẫn máu có thể là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa.

Chẩn Đoán

Để xác định nguyên nhân gây đau bụng trên rốn kèm buồn nôn, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, khám lâm sàng và có thể chỉ định các xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm máu: Đánh giá chức năng gan, thận, tụy, và phát hiện tình trạng nhiễm trùng.
• Xét nghiệm phân: Tìm vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc máu ẩn trong phân.
• Siêu âm bụng: Kiểm tra các cơ quan trong ổ bụng như gan, mật, tụy, thận, lách.
• Nội soi dạ dày – tá tràng: Quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và tá tràng để phát hiện viêm loét, polyp hoặc các bất thường khác.
• Chụp X-quang bụng: Tìm kiếm tắc nghẽn hoặc các bất thường khác trong ruột.
• Chụp CT scan bụng: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các cơ quan trong ổ bụng.

Điều Trị

Phương pháp điều trị đau bụng trên rốn kèm buồn nôn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra.

• Điều trị tại nhà:
• Nghỉ ngơi: Cho phép cơ thể phục hồi.
• Uống đủ nước: Tránh mất nước do nôn mửa hoặc tiêu chảy.
• Ăn thức ăn dễ tiêu: Như cháo, súp, bánh mì nướng.
• Tránh các thực phẩm gây kích ứng: Như đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, caffeine, rượu bia.
• Sử dụng thuốc không kê đơn: Như thuốc giảm đau (paracetamol), thuốc chống nôn (dimenhydrinate), thuốc giảm axit dạ dày (antacid).
• Điều trị y tế:
• Thuốc kháng sinh: Nếu nguyên nhân do nhiễm trùng.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc kháng histamine H2: Để giảm axit dạ dày trong trường hợp viêm loét dạ dày – tá tràng.
• Thuốc giảm co thắt: Để giảm đau bụng do co thắt ruột.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp viêm ruột thừa, tắc ruột, sỏi mật hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Phòng Ngừa

Để giảm nguy cơ đau bụng trên rốn kèm buồn nôn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Ăn uống lành mạnh: Ăn đủ bữa, đúng giờ, tránh ăn quá no hoặc bỏ bữa, hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, cay nóng.
• Uống đủ nước: Đảm bảo cơ thể đủ nước, đặc biệt là khi thời tiết nóng hoặc sau khi vận động.
• Vệ sinh an toàn thực phẩm: Rửa tay sạch trước khi ăn, chọn thực phẩm tươi ngon, chế biến kỹ.
• Hạn chế rượu bia và thuốc lá: Các chất kích thích này có thể gây hại cho đường tiêu hóa.
• Quản lý căng thẳng: Stress có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
• Tập thể dục thường xuyên: Giúp tăng cường sức khỏe tiêu hóa và giảm căng thẳng.

Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Bạn cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu có các triệu chứng sau:

• Đau bụng dữ dội, đột ngột.
• Đau bụng kéo dài hơn vài giờ hoặc ngày.
• Nôn mửa liên tục, không kiểm soát được.
• Sốt cao.
• Phân có máu hoặc đen như hắc ín.
• Vàng da hoặc mắt.
• Khó thở.
• Chóng mặt, ngất xỉu.
• Bụng cứng, đau khi chạm vào.

Đau bụng trên rốn kèm buồn nôn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào, hãy tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.