Table of Contents
Điện Biên Phủ, chiến trường lịch sử, nơi mỗi tấc đất đều thấm đẫm máu xương của quân và dân ta. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đồi A1 giữ vị trí then chốt, là điểm cao trọng yếu bậc nhất của tập đoàn cứ điểm. Vậy, trước khi mang tên A1, cứ điểm đồi A1 được thực dân Pháp đặt tên là gì? Bài viết này sẽ đi sâu vào lịch sử tên gọi của ngọn đồi này, từ Pomi Lạng Chượng đến “Đồi Đồn Tây” và cuối cùng là Ê-li-an 2, trước khi trở thành biểu tượng bất tử – Đồi A1.
Từ Pomi Lạng Chượng Đến “Đồi Đồn Tây”
Trước khi thực dân Pháp xâm chiếm Điện Biên, ngọn đồi này được biết đến với tên gọi Pomi Lạng Chượng. Lạng Chượng, một nhân vật lịch sử người Thái, dù không được coi là anh hùng trong cộng đồng người Thái Tây Bắc, nhưng lại là một chiến tướng có tầm ảnh hưởng lớn vào khoảng cuối thế kỷ XI đầu thế kỷ XII. Ông dẫn đầu cuộc thiên di lớn của người Thái đến Mường Thanh (Điện Biên).
Sau khi chiếm được Mường Thanh, Lạng Chượng lập dinh lũy trên ngọn đồi có vị trí quân sự trọng yếu, từ đó đồi mang tên Pom Lạng Chượng. Đến thời Pháp thuộc, người dân địa phương gọi nơi đây là “đồi đồn Tây” vì tòa sở của quan Pháp và đồn binh đóng tại đây trong thời kỳ “đạo quan binh thứ 4” (1916-1943). Ba viên quan Pháp Fourmachat, Vaillant, Johner đã thay nhau cai trị Điện Biên từ vị trí này. Sau cuộc đảo chính của Nhật năm 1945, quân Pháp rút khỏi Điện Biên, rồi quay trở lại vào năm 1946.
Ê-li-an 2: “Cái Họng” Của Điện Biên Phủ
Nhận thấy tầm quan trọng chiến lược của ngọn đồi, thực dân Pháp quyết tâm xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm bất khả xâm phạm. Trong đó, cụm đồi phía đông, bao gồm “đồi đồn Tây”, được xác định là khu vực phòng ngự chủ yếu. Chúng gọi “đồi đồn Tây” là Ê-li-an 2, coi đây là “cái họng” của Điện Biên Phủ. Pháp xây dựng tại đây hệ thống lô cốt, hầm ngầm kiên cố, bố trí hai tiểu đoàn tinh nhuệ, cùng với sự yểm trợ của máy bay, xe tăng, đại bác, quyết tâm bảo vệ cứ điểm này đến cùng.
Đồi A1: Biểu Tượng Chiến Thắng
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, A1 là ký hiệu quân sự mà quân ta đặt cho ngọn đồi này. A1 có vị trí then chốt trong cụm đồi phía đông, là điểm cao quan trọng bậc nhất của hệ thống phòng ngự Pháp. Quyết tâm tiêu diệt A1, quân ta đã trải qua 36 ngày đêm chiến đấu vô cùng ác liệt, giành giật từng tấc đất với địch.
Cuối cùng, kế hoạch đánh dứt điểm đồi A1 được thực hiện bằng cách đào hầm ngầm, đặt gần 1000kg thuốc nổ. Vào đêm 6/5/1954, khối bộc phá nổ tung, đến 2 giờ 30 phút sáng ngày 7/5/1954, lá cờ “Quyết chiến quyết thắng” của quân ta tung bay trên đồi A1.
Từ một ký hiệu quân sự, A1 đã trở thành tên gọi chính thức và bất tử – Đồi A1, biểu tượng cho chiến thắng lịch sử của quân đội nhân dân Việt Nam. Đồi A1 gắn liền với Điện Biên Phủ như Ngọc Hồi gắn liền với Đống Đa, mãi mãi khắc sâu trong tâm trí mỗi người dân Việt Nam.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.