Co thắt âm đạo: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

1. Co thắt âm đạo là gì?

Co thắt âm đạo (vaginismus) là hội chứng xảy ra khi các cơ ở âm đạo co thắt không tự chủ, đặc biệt khi có sự xâm nhập vào âm đạo. Điều này có thể xảy ra khi quan hệ tình dục, khi sử dụng tampon, hoặc thậm chí khi khám phụ khoa. Các cơn co thắt có thể ngăn cản việc quan hệ tình dục hoặc gây ra đau đớn.

Hội chứng co thắt âm đạo không ảnh hưởng đến ham muốn tình dục nhưng lại cản trở sự xâm nhập. Một cuộc kiểm tra vùng chậu nhẹ nhàng thường không gây ra các cơn co thắt. Tình trạng này không liên quan đến bất kỳ bất thường thể chất nào. Mặc dù không phổ biến, co thắt âm đạo có thể gây ra nhiều khó khăn trong đời sống tình dục của phụ nữ.

2. Nguyên nhân gây co thắt âm đạo

Các bác sĩ vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra chứng co thắt âm đạo. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể liên quan đến tình trạng này, bao gồm:

• Lạm dụng tình dục hoặc chấn thương trong quá khứ: Những trải nghiệm đau buồn này có thể gây ra phản ứng co thắt ở âm đạo.
• Giao hợp đau đớn: Nếu quan hệ tình dục gây đau đớn, cơ thể có thể tự động phản ứng bằng cách co thắt các cơ âm đạo.
• Yếu tố cảm xúc: Lo lắng, sợ hãi hoặc căng thẳng có thể góp phần gây ra co thắt âm đạo.

Trong một số trường hợp, không thể xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này.

2.1. Co thắt âm đạo nguyên phát

Một số phụ nữ có thể không hiểu rõ về cơ thể mình, nghĩ rằng âm đạo quá nhỏ hoặc màng trinh quá dày, dẫn đến sợ hãi khi quan hệ tình dục. Chỉ cần cung cấp thông tin và kiến thức đúng đắn về cơ thể, tình trạng này có thể được cải thiện.

Ngoài ra, những xung đột nội tâm vô thức, như lo sợ việc sinh con, hoặc sự nhạy cảm quá mức trong môi trường quan hệ không an toàn, kín đáo cũng có thể dẫn đến co thắt âm đạo.

Một số yếu tố khác có thể góp phần vào co thắt âm đạo nguyên phát bao gồm:

• Hội chứng viêm âm hộ phần tiền đình.
• Nhiễm khuẩn đường tiết niệu hoặc viêm âm đạo do nấm.
• Từng bị lạm dụng, cưỡng bức hoặc chứng kiến các hành vi lạm dụng tình dục.
• Chứng kiến bạo hành gia đình hoặc xung đột thời thơ ấu.
• Sợ hãi do những lời đồn đại về đau đớn khi rách màng trinh hoặc quan hệ tình dục lần đầu.

2.2. Giải thích theo quan điểm phân tâm học

Phân tâm học cổ điển cho rằng co thắt âm đạo có thể xuất phát từ những xung đột tâm lý không được giải quyết từ thời thơ ấu. Theo Abraham (1956), trong một số trường hợp, phụ nữ không thể chuyển năng lượng libido từ cha sang chồng hoặc bạn tình, hoặc vẫn bị gắn bó với mẹ, dẫn đến tiên lượng xấu cho tình trạng này.

2.3. Giải thích theo quan điểm hành vi

Theo lý thuyết hành vi, co thắt âm đạo là một phản ứng ám ảnh đối với những trải nghiệm tiêu cực liên quan đến giao hợp. Sợ hãi hoặc lo âu gây ra hoạt hóa hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến co cơ âm đạo không chủ ý.

Sự sợ hãi có thể xuất phát từ việc thiếu hiểu biết về tình dục. Ward & Ogden (1994) chỉ ra rằng:

• Sự sợ hãi của người mẹ về giao hợp có thể truyền sang con gái.
• Kinh nghiệm tình dục đau đớn có thể kích hoạt lại các triệu chứng.
• Sợ bị trừng phạt do quan hệ tình dục, xuất phát từ quan niệm “tình dục là không tốt”.

Chấn thương tình dục thời thơ ấu và niềm tin tôn giáo cũng có thể góp phần làm tăng nỗi sợ hãi hoặc tự buộc tội vì đã quan hệ tình dục.

3. Các yếu tố nguy cơ

Rối loạn chức năng tình dục không phải là hiếm gặp và có thể xảy ra ở cả nam giới và phụ nữ. Điều quan trọng là bạn không nên cảm thấy xấu hổ về tình trạng này. Tuy nhiên, nó có thể gây trở ngại đến các mối quan hệ và chất lượng cuộc sống. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh bao gồm:

• Lạm dụng tình dục.
• Chấn thương.
• Tiền sử quan hệ tình dục đau đớn.
• Các yếu tố cảm xúc như lo lắng, căng thẳng.

4. Triệu chứng co thắt âm đạo

Đau mạn tính là dấu hiệu phổ biến nhất của co thắt âm đạo. Cơn đau thường chỉ xảy ra khi có sự xâm nhập và có thể biến mất sau đó, nhưng không phải lúc nào cũng vậy.

Phụ nữ mô tả cơn đau như cảm giác rát bỏng hoặc cảm giác như bị đánh, đẩy vào tường. Nhiều người cũng cảm thấy khó chịu khi sử dụng tampon hoặc khi bác sĩ khám phụ khoa.

5. Điều trị co thắt âm đạo

Bác sĩ sẽ chẩn đoán co thắt âm đạo thông qua khám sức khỏe và thu thập thông tin về tiền sử bệnh. Các câu hỏi cá nhân có thể được đặt ra để hiểu rõ hơn về tình trạng của bạn. Trong một số trường hợp, kiểm tra âm đạo có thể cần thiết để loại trừ các nguyên nhân thực thể khác.

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị sau:

• Các bài tập Kegel:
  • Thực hiện bằng cách siết chặt và thư giãn các cơ sàn chậu, kiểm soát âm đạo, trực tràng và bàng quang.
  • Co bóp cơ từ 2 đến 10 giây, sau đó thư giãn.
  • Thực hiện khoảng 20 lần mỗi ngày.
  • Sau vài ngày, có thể chèn một ngón tay (đã cắt móng và sử dụng chất bôi trơn) vào âm đạo trong khi tập. Tăng dần số lượng ngón tay khi cảm thấy thoải mái.
• Liệu pháp tâm lý: Đối với những phụ nữ có hội chứng âm đạo liên quan đến sợ hãi hoặc lo lắng, liệu pháp này có thể giúp ích rất nhiều.

Lời khuyên: Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của co thắt âm đạo, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Kết luận

Co thắt âm đạo là một tình trạng có thể điều trị được. Việc hiểu rõ về nguyên nhân và triệu chứng của bệnh sẽ giúp bạn tìm kiếm sự giúp đỡ và điều trị phù hợp, cải thiện chất lượng cuộc sống và đời sống tình dục. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị hiệu quả.