Table of Contents
Phân tích chức quan của Từ Thức trong “Chuyện Từ Thức lấy vợ tiên”
Đoạn trích từ “Chuyện Từ Thức lấy vợ tiên” của Nguyễn Dữ mở ra một thế giới quan đầy màu sắc với nhân vật chính là Từ Thức. Vậy, theo đoạn trích, chức quan của nhân vật Từ Thức là gì và vai trò đó có ý nghĩa như thế nào trong việc hình thành tính cách và quyết định của chàng? Bài viết này sẽ đi sâu phân tích chi tiết vấn đề này.
Chức quan của Từ Thức và trách nhiệm với dân
Theo đoạn trích, Từ Thức được bổ nhiệm làm tri huyện Tiên Du nhờ “phụ ấm” (ơn của cha ông). Tri huyện là một chức quan nhỏ trong hệ thống hành chính thời phong kiến, có trách nhiệm quản lý một huyện, giải quyết các công việc hành chính, tư pháp và an ninh trong phạm vi huyện mình quản lý. Tuy nhiên, có thể thấy, Từ Thức không phải là một vị quan hết lòng vì dân. Chàng “vốn tính hay rượu, thích đàn, ham thơ, mến cảnh” nên “việc sổ sách bỏ ùn cả lại thường bị quan trên quở trách”. Điều này cho thấy chàng không mấy quan tâm đến công việc tri huyện, bỏ bê trách nhiệm của mình.
Nguyên nhân cô gái bị bắt giữ và lòng trắc ẩn của Từ Thức
Trong đám hội xem hoa tưng bừng, cô gái “vin một cành hoa, không may cành giòn mà gãy khấc” nên bị người coi hoa bắt giữ lại. Sự việc này cho thấy sự nghiêm khắc trong việc quản lý và bảo vệ của cải nơi công cộng. Từ Thức “động lòng thương” khi thấy cô gái bị bắt giữ và không có ai đến nhận. Hành động “cởi tấm áo cừu gấm trắng, đưa vào tăng phòng để chuộc lỗi cho người con gái ấy” thể hiện lòng trắc ẩn, sự hào hiệp và phẩm chất hiền đức của chàng. Hành động này cũng góp phần làm nổi bật sự khác biệt giữa Từ Thức với những vị quan chỉ biết đến công việc sổ sách.
Tính cách của Từ Thức: Lãng tử thoát tục
Đoạn trích giới thiệu Từ Thức là người có tính cách phóng khoáng, lãng tử và yêu tự do. Chàng “hay rượu, thích đàn, ham thơ, mến cảnh”, không màng danh lợi, phú quý. Việc chàng từ bỏ chức tri huyện cho thấy chàng không muốn “vì số lương năm đấu gạo đỏ mà buộc mình trong áng lợi danh”. Chàng muốn sống một cuộc đời tự do, hòa mình vào thiên nhiên, “nước biếc non xanh vốn chẳng phụ gì ta đâu vậy”. Quyết định bỏ quan về ở ẩn tại Tống Sơn, bầu bạn với rượu, đàn, thơ ca càng khẳng định thêm tính cách khác biệt và lối sống thoát tục của Từ Thức.
Như vậy, đoạn trích “Chuyện Từ Thức lấy vợ tiên” đã khắc họa thành công hình ảnh một con người tài hoa, giàu lòng trắc ẩn nhưng không màng danh lợi, luôn khao khát một cuộc sống tự do, hòa mình vào thiên nhiên. Chức quan tri huyện chỉ là một giai đoạn ngắn trong cuộc đời Từ Thức, không thể trói buộc được tâm hồn lãng tử và khát vọng tự do của chàng.

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.