Table of Contents
Các Nguyên Nhân Phổ Biến Gây Phù Chân
1. Phù Chân Khi Mang Thai
Trong giai đoạn cuối thai kỳ, nhiều phụ nữ gặp phải tình trạng phù chân do sự chèn ép lên tĩnh mạch chủ dưới, làm tăng áp lực thủy tĩnh và gây thoát nước từ lòng mạch ra ngoài, dẫn đến phù ở hai chi dưới. Hiện tượng này thường tăng vào cuối ngày hoặc trong thời tiết nóng và sẽ tự giảm sau khi sinh.
Tuy nhiên, nếu phù chân đi kèm với các triệu chứng như tăng huyết áp, đau đầu, đau bụng vùng thượng vị, tiểu ít, buồn nôn, mẹ bầu cần kiểm tra ngay để loại trừ nguy cơ tiền sản giật. Tình trạng mất protein gây giảm áp lực keo trong lòng mạch cũng có thể gây phù toàn thân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
2. Phù Chân Do Suy Tim Phải
Suy tim phải gây ứ máu ở tuần hoàn ngoại vi, dẫn đến sưng, phù chân. Áp lực thủy tĩnh tại mao mạch tăng lên, cùng với tổn thương thành mạch, làm gia tăng vận chuyển dịch từ lòng mạch vào mô kẽ. Phù do suy tim phải thường bắt đầu ở hai chi dưới, sau đó lan ra toàn thân, tăng lên khi đứng lâu và giảm khi nghỉ ngơi. Người bệnh cũng có thể đi tiểu ít.
3. Viêm Tắc Tĩnh Mạch
Khi cục máu đông hình thành, áp lực phía sau vùng tắc nghẽn tăng lên, dồn máu vào các mô, gây sưng phù chân và đe dọa tính mạng. Những người có nguy cơ cao bao gồm người béo phì, nghiện thuốc lá, suy tim, ung thư, phụ nữ mang thai hoặc dùng thuốc tránh thai, và những người ngồi nhiều. Viêm tắc tĩnh mạch khiến máu dồn vào các mô, gây sưng phù chân.
4. Bệnh Gan
Xơ gan có thể gây sẹo gan, hạn chế dòng máu chảy vào gan, làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa và gây phù chân, cổ trướng. Ngoài ra, xơ gan làm giảm tổng hợp albumin, dẫn đến giảm áp lực keo và gây phù.
5. Bệnh Thận
Phù thận xảy ra do thiếu albumin, khi protein bị bài tiết ra ngoài theo đường nước tiểu, làm giảm áp lực keo và gây phù toàn thân.
6. Phù Nề Chân Do Tắc Nghẽn Đường Bạch Huyết (Obstruction Edema)
Dịch ngoại bào hình thành từ máu qua quá trình lọc ở thành mao mạch. Phần lớn dịch trở lại mao mạch, nhưng một phần được gom lại vào hệ thống mạch bạch huyết. Khi đường dẫn lưu bạch huyết bị tắc nghẽn, thường do nhiễm ký sinh trùng như giun chỉ, có thể gây phù to ở chân, còn gọi là “chân voi”.
7. Suy Giãn Tĩnh Mạch Chi Dưới
Suy giãn tĩnh mạch chi dưới là tình trạng suy giảm chức năng của tĩnh mạch, làm giảm khả năng đưa máu trở về tim, gây ứ đọng máu ở chi dưới và giãn tĩnh mạch. Triệu chứng bao gồm nhức mỏi, đau tức, nặng chân, phù chân, tê dị cảm, kiến bò, chuột rút về đêm. Bệnh có thể dẫn đến loét chân, vỡ mạch máu, viêm tĩnh mạch nông huyết khối, huyết khối tĩnh mạch sâu, và giãn lớn các tĩnh mạch nông. Suy giãn tĩnh mạch chi dưới dẫn tới triệu chứng nhức mỏi về đêm.
8. Các Nguyên Nhân Khác
- Phù Nề Chân Vì Trời Nóng: Khi trời nóng, các tĩnh mạch giãn ra để làm mát cơ thể, nhưng đôi khi không thể mang máu về tim kịp thời, gây tích tụ chất lỏng ở mắt cá chân và bàn chân.
- Phù Nề Chân Do Uống Rượu Bia: Uống rượu bia có thể khiến cơ thể giữ lại nhiều nước hơn, gây sưng phù chân, thường tự hết sau vài ngày.
- Phù Nề Chân Do Chấn Thương: Gãy xương hoặc bong gân có thể gây sưng, viêm tại vị trí tổn thương.

Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.