Cây Bầu Đất: Khám phá Tên gọi, Đặc điểm và Công dụng Tuyệt vời

Cây Bầu Đất và Những Tên Gọi Khác

Cây bầu đất có tên khoa học là Gynura procumbens (Lour) Merr., thuộc họ cúc Asteraceae. Tuy nhiên, tùy theo vùng miền và kinh nghiệm dân gian, cây còn được gọi với nhiều tên khác như:

• Rau lúi
• Xà tiếp cốt
• Kim thất
• Thiên hắc địa hồng
• Dây chua lè
• Rau rừng Gia Lai
• Khảm khom

Sự đa dạng trong tên gọi cho thấy sự phổ biến và vai trò của cây bầu đất trong đời sống của người dân ở nhiều địa phương.

Đặc Điểm Nhận Dạng Cây Bầu Đất

Để dễ dàng nhận biết, cây bầu đất có những đặc điểm hình thái đặc trưng sau:

• Thân cây: Thân thảo, cao trung bình khoảng 1m, màu tím, mọng nước, nhiều cành nhỏ.
• Lá: Mọc so le, giòn, dày, nhẵn, hình trứng tròn hoặc thuôn nhọn ở hai đầu, mép lá có răng cưa. Mặt trên lá màu xanh đậm, mặt dưới màu tím sẫm ở gân lá. Lá dài 3 – 8cm, rộng 1.5 – 3.5cm, cuống lá dài khoảng 1cm. Khi vò nát có mùi như thuốc bắc.
• Hoa: Mọc thành chùm ở đầu cành hoặc kẽ lá, màu vàng, cánh hoa hình sợi, hơi xoăn.
• Quả: Hình trụ ba cạnh, nhỏ, phủ lông trắng, đỉnh lông dày hơn.

Cây thường ra hoa và kết quả vào mùa xuân.

Thành Phần Hóa Học và Công Dụng Của Cây Bầu Đất

Cây bầu đất chứa nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe, bao gồm:

• Nước (khoảng 95,7g)
• Protein (1,3g)
• Gluxit (1,6g)
• Carotene (3,6g)
• Chất xơ (0,8g)
• Tro (0,6g)
• Vitamin C (36g)
• Vitamin A
• Axit caffeoylquinic
• Glyceroglycolipid
• Glucoside phytosteryl

Theo kinh nghiệm dân gian, cây bầu đất có nhiều công dụng như:

• Trị viêm họng, viêm phế quản mạn tính
• Hỗ trợ điều trị phong tê thấp khớp, đau nhức xương
• Giảm sưng đau do chấn thương
• Hỗ trợ điều trị ho gió, ho gà, ho lao
• Điều hòa máu huyết, an thần, giảm đau
• Hỗ trợ điều trị loét dạ dày, táo bón, viêm đại tràng
• Giải độc, cầm máu, điều hòa huyết áp, kinh nguyệt

Bài Thuốc Từ Cây Bầu Đất

Dưới đây là một số bài thuốc thường dùng từ cây bầu đất:

• Mất ngủ: Ăn sống, xào hoặc nấu canh rau bầu đất để an thần, điều hòa máu huyết.
• Tiểu đường: Ăn sống 7-9 lá bầu đất mỗi ngày, chia làm 2 lần để điều hòa đường huyết.
• Đau mắt: Giã lá bầu đất với vài hạt muối, đắp lên mắt đau.
• Đái rắt, đái buốt, đái dầm: Sắc 80g bầu đất với 700ml nước, còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Hoặc kết hợp bầu đất với mã đề, râu ngô.
• Táo bón, kiết lỵ: Giã rau bầu đất, hòa với nước sôi để nguội, chia 2 lần uống trong ngày.
• Viêm phế quản mạn: Nấu canh rau bầu đất với thịt lợn nạc hoặc tôm tươi.
• Viêm họng, ho gió, ho khan, ho có đờm: Nhai lá bầu đất, ngậm nước nuốt dần.
• Khí hư, bạch đới: Sắc bầu đất uống với bột thổ tam thất và ý dĩ sao.
• Vết thương chảy máu: Rửa sạch rau bầu đất đắp vào vết thương.
• Bầm tím: Giã lá bầu đất với hạt tiêu, đắp lên vết thương.

Lưu ý: Cần phân biệt cây bầu đất với cây mật gấu lá, vì nhiều nơi gọi cây bầu đất là cây mật gấu. Cây mật gấu lá là cây thảo lớn, cao tới 3 mét, lá lớn hơn nhiều so với lá cây bầu đất.

Câu Hỏi Thường Gặp

Phụ nữ mang thai có dùng rau bầu đất được không?

Phụ nữ mang thai cần thận trọng khi sử dụng bầu đất. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

Kết Luận

Như vậy, cây bầu đất là một loại cây đa năng với nhiều tên gọi khác nhau như rau lúi, xà tiếp cốt, kim thất, và nhiều công dụng trong dân gian. Việc nhận biết đúng đặc điểm của cây và tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp thắc mắc cây bầu đất còn gọi là cây gì và có thêm kiến thức về loại cây này.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng