CA 15-3: Giải Mã Xét Nghiệm Ung Thư Vú & Ý Nghĩa Chỉ Số Chi Tiết

CA 15-3 Là Xét Nghiệm Gì? Ý Nghĩa Chỉ Số CA 15-3 Trong Ung Thư Vú

Xét nghiệm CA 15-3 là một công cụ quan trọng trong việc theo dõi và đánh giá tình trạng ung thư vú. Vậy CA 15-3 là xét nghiệm gì và chỉ số này có ý nghĩa như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, dễ hiểu về xét nghiệm CA 15-3, giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan và chính xác về vai trò của nó trong chẩn đoán và điều trị ung thư vú.

Chỉ Số CA 15-3 Bình Thường Là Bao Nhiêu?

Ở những phụ nữ khỏe mạnh, chỉ số CA 15-3 thường ở mức ≤ 30 U/mL. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giá trị bình thường có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm, hệ thống máy phân tích và các bộ kít được sử dụng tại mỗi phòng xét nghiệm. Do đó, việc so sánh kết quả xét nghiệm với khoảng tham chiếu do phòng xét nghiệm cung cấp là rất quan trọng.

Xét Nghiệm CA 15-3: Báo Động Nguy Cơ Ung Thư Vú?

Chỉ số CA 15-3 cao hơn mức bình thường có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ ung thư vú, đặc biệt khi nồng độ này tăng dần theo thời gian. Nồng độ CA 15-3 thường tăng cao khi ung thư tiến triển, đặc biệt là trong ung thư vú di căn đến xương và/hoặc gan. Sự gia tăng nồng độ CA 15-3 có thể gợi ý rằng bệnh nhân không đáp ứng điều trị hoặc ung thư tái phát.

Tuy nhiên, một chỉ số CA 15-3 bình thường không loại trừ hoàn toàn khả năng mắc ung thư vú. Độ nhạy và độ đặc hiệu của CA 15-3 không đủ để sử dụng làm công cụ tầm soát ung thư vú. Có khoảng 20-25% bệnh nhân ung thư vú tiến triển không có sự gia tăng nồng độ CA 15-3. Vì vậy, các bác sĩ thường chờ một vài tuần sau khi bắt đầu điều trị ung thư vú mới tiến hành theo dõi nồng độ CA 15-3 để có đánh giá chính xác hơn. Đôi khi, sự tăng giảm thoáng qua của nồng độ CA 15-3 không liên quan đến tiến triển bệnh.

Chỉ Số CA 15-3 Cao Không Chắc Chắn Mắc Ung Thư Vú

Xét nghiệm CA 15-3 tăng cao có thể gây lo lắng, nhưng điều quan trọng cần biết là chỉ số này có thể tăng trong nhiều tình trạng lành tính khác, không liên quan đến ung thư vú.

Nồng độ CA 15-3 tăng nhẹ đến trung bình có thể gặp trong các trường hợp như:

• Ung thư phổi
• Ung thư tụy
• Ung thư buồng trứng
• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư đại tràng
• Xơ gan, viêm gan
• Các bệnh lý tuyến vú lành tính

Thậm chí, một tỉ lệ nhỏ người bình thường cũng có thể có nồng độ CA 15-3 cao hơn mức bình thường. Trong các rối loạn không phải ung thư, nồng độ CA 15-3 thường ổn định theo thời gian.

Do đó, xét nghiệm CA 15-3 không đủ để khẳng định chắc chắn ung thư vú. Để xác định chính xác, người bệnh cần thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu khác dưới sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, như siêu âm vú, chụp X-quang tuyến vú (mammography).

Mối Tương Quan Giữa Chỉ Số CA 15-3 và Giai Đoạn Ung Thư Vú

Mức độ CA 15-3 thường tăng khi khối u ung thư vú phát triển lớn hơn. Tỷ lệ tăng CA 15-3 ở giai đoạn sớm của ung thư vú (khối u nhỏ) là dưới 50%. Tuy nhiên, CA 15-3 có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn khi ung thư vú di căn hoặc tái phát, với khoảng 80% trường hợp ung thư vú di căn có tăng CA 15-3. Mức độ CA 15-3 cao nhất thường được thấy khi ung thư vú di căn đến xương và/hoặc gan.

Một số nghiên cứu cho thấy mức độ CA 15-3 có thể tăng ở những khối u lớn hơn và ở giai đoạn ung thư cao hơn. Độ nhạy của CA 15-3 trong chẩn đoán ung thư vú phụ thuộc vào ngưỡng CA 15-3 được chọn:

• Ở ngưỡng 28 U/mL, độ nhạy chẩn đoán ung thư vú là 19% – 22% trước phẫu thuật.
• Ở ngưỡng 25 U/mL, độ nhạy chẩn đoán ung thư vú chưa có hạch là 16%, đã có hạch là 54%.
• Ở các ngưỡng 25, 28 và 50 U/mL, độ nhạy chẩn đoán ung thư vú đã di căn là từ 54 đến 91%.
• Ở ngưỡng > 40 U/mL, 100% các ung thư vú là ở giai đoạn tiến triển và cần phải nhập viện để điều trị.

Chỉ Số CA 15-3 Tăng Ở Các Ung Thư Khác

Mức độ CA 15-3 huyết tương cũng có thể tăng ở một số loại ung thư khác, bao gồm:

• Ung thư buồng trứng (39 – 71%)
• Ung thư nội mạc tử cung (14 – 26%)
• Ung thư tử cung (9.1%)
• Các ung thư dạ dày, tụy và ung thư biểu mô tế bào gan (10 – 71%)
• Ung thư phổi loại tế bào nhỏ và không tế bào nhỏ

Chỉ Số CA 15-3 Tăng Ở Một Số Trạng Thái Sinh Lý

Mức độ CA 15-3 có thể tăng >30 U/mL ở khoảng 8% phụ nữ mang thai và tăng > 25 U/mL ở 4 – 7% phụ nữ cho con bú.

Kết Luận

Xét nghiệm CA 15-3 là một công cụ hữu ích trong việc theo dõi đáp ứng điều trị và phát hiện tái phát ung thư vú. Tuy nhiên, cần nhớ rằng chỉ số CA 15-3 cao không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với ung thư vú, và việc diễn giải kết quả xét nghiệm cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, kết hợp với các xét nghiệm và thăm khám khác. Việc sàng lọc ung thư vú định kỳ, đặc biệt đối với phụ nữ trên 40 tuổi, vẫn là biện pháp quan trọng để phát hiện bệnh sớm và điều trị hiệu quả.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ.

Nguồn: https://mncatlinhdd.edu.vn/ Tác giả: Nguyễn Lân dũng