Bảo Vệ Tổ Quốc Từ Sớm, Từ Xa: Kế Sách & Giải Pháp [2025]

Trong suốt chiều dài lịch sử, dân tộc ta đã đúc kết nên kế sách “giữ nước từ khi nước chưa nguy” – tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt mọi thời đại. Đảng ta, với tầm nhìn chiến lược, đã kế thừa và phát triển sáng tạo kế sách này thành quan điểm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Vậy, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là gì và nó có vai trò như thế nào trong bối cảnh hiện nay?

Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là tổng thể các hoạt động chủ động của Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang và toàn dân. Mục tiêu là chuẩn bị đất nước về mọi mặt ngay từ thời bình, xây dựng tiềm lực quốc phòng, an ninh vững mạnh. Đồng thời, chủ động ngăn ngừa, xử lý, đẩy lùi các nguy cơ, thách thức đe dọa độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, ổn định chính trị, lợi ích quốc gia – dân tộc và môi trường hòa bình để phát triển bền vững.

Truyền Thống Giữ Nước Từ Ngàn Đời

Từ xa xưa, ông cha ta đã coi trọng việc bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa bằng nhiều biện pháp khôn khéo. Các hoạt động bang giao, giữ hòa khí với láng giềng, bảo vệ hòa bình, tránh binh đao luôn được ưu tiên. Bên cạnh đó, việc chăm lo xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, thực hiện chính sách “khoan thư sức dân” cũng được coi là kế sách sâu rễ, bền gốc để “lo giữ nước từ lúc nước chưa nguy”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tư duy sắc sảo và tầm nhìn chiến lược, luôn nhận định đúng và hiểu rõ những nguy cơ đe dọa hòa bình của đất nước từ sớm, từ xa. Người chỉ rõ: “Bất kỳ hòa bình hoặc chiến tranh, ta cũng phải nắm vững, chủ động, phải thấy trước, chuẩn bị trước”.

Quan Điểm Của Đảng Về Bảo Vệ Tổ Quốc Từ Sớm, Từ Xa

Trên nền tảng lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống dân tộc, quan điểm chủ động ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa được Đảng ta phát triển lên một tầm cao mới với những nội dung chủ yếu sau:

1. Tư Tưởng Nhất Quán, Xuyên Suốt

Chủ động bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là tư tưởng nhất quán, xuyên suốt của Đảng, là định hướng chiến lược, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Từ Đại hội VI đến Đại hội XI, các văn kiện nghị quyết của Đảng luôn nhấn mạnh việc nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa, làm thất bại âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, không để bị động, bất ngờ. Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) đã chỉ rõ: “Phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả các nguy cơ xung đột, chiến tranh biên giới, biển, đảo, chiến tranh mạng; không để xảy ra bạo loạn, khủng bố”.

Đến Đại hội XII, lần đầu tiên Đảng ta xác định: “Có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố bất lợi, nhất là các nhân tố bên trong có thể gây ra đột biến”. Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) chính thức sử dụng cụm từ “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy”, khái quát mục tiêu, nhiệm vụ, lực lượng, phương châm, phương thức để chủ động bảo vệ Tổ quốc.

Tại Đại hội XIII, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa. Nỗ lực phấn đấu để ngăn ngừa xung đột, chiến tranh và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế”.

2. Sự Nghiệp Của Toàn Dân

Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là sự nghiệp của toàn dân, trong đó lực lượng Quân đội, Công an là nòng cốt, đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước.

Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định đến thắng lợi của sự nghiệp quốc phòng, an ninh. Sự lãnh đạo này đòi hỏi phải hoạch định đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng, xác định các mục tiêu, nhiệm vụ, chủ trương, chính sách lớn phù hợp với thực tiễn từng thời kỳ, giai đoạn lịch sử; xác định phương hướng phát triển tiềm lực quân sự, quốc phòng, an ninh, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội, Công an. Đồng thời, Đảng phải có những quyết sách đúng để lãnh đạo thực hiện thắng lợi sự nghiệp quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc.

3. Chủ Động, Không Bị Động, Bất Ngờ

Tích cực, chủ động nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược, giữ vững thế chủ động chiến lược, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống là yêu cầu then chốt.

Việc chủ động nắm, nghiên cứu, phân tích, dự báo chính xác tình hình thế giới, khu vực, trong nước là nội dung quan trọng hàng đầu. Điều này giúp cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn để Đảng và Nhà nước hoạch định đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh, đối ngoại, giữ thế chủ động, kịp thời hóa giải các nguy cơ bùng nổ thành xung đột, chiến tranh.

Trên cơ sở đó, cần chuẩn bị sớm về tư tưởng, đường lối, nguồn nhân lực, vật lực, phương thức, phương tiện, phương án phòng ngừa, phát hiện từ sớm, ngăn chặn từ xa, triệt tiêu các nguy cơ, thách thức, xử lý hiệu quả mọi mầm mống đe dọa sự ổn định của đất nước.

Đại hội XIII của Đảng xác định: tiếp tục nghiên cứu, phát triển lý luận về quốc phòng, quân sự, an ninh, nghệ thuật quân sự, nghệ thuật bảo vệ an ninh quốc gia, an ninh xã hội trong tình hình mới. Nâng cao năng lực dự báo chiến lược, giữ vững thế chủ động chiến lược; không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Đồng thời, tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về đối ngoại, không để bị động bất ngờ.

4. Phát Huy Vai Trò Tiên Phong Của Đối Ngoại

Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển, nâng cao thế, lực, uy tín của đất nước là một giải pháp quan trọng.

Thực tiễn lịch sử đã chứng minh tính hiệu quả của các chính sách “bang giao hòa hiếu”, mềm dẻo, khôn khéo, tránh “họa binh đao” của ông cha ta. Kế thừa, phát huy truyền thống và kinh nghiệm đó, hoạt động đối ngoại được Đảng, Nhà nước ta hết sức coi trọng và xem đó là mặt công tác mũi nhọn, trọng yếu.

Đảng ta xác định: xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột: đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ nhiệm vụ của đối ngoại quốc phòng là: đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác song phương với các đối tác, đặc biệt là đối tác chiến lược, đối tác toàn diện và các đối tác quan trọng khác, tạo thế đan xen lợi ích và tăng độ tin cậy. Chủ động, tích cực tham gia các cơ chế đa phương về quốc phòng, an ninh theo tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc.

Do đó, cần phối hợp chặt chẽ, phát huy sức mạnh tổng hợp của đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân, đối ngoại quốc phòng, an ninh nhằm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

5. Xây Dựng Đất Nước Vững Mạnh Toàn Diện

Thường xuyên chăm lo xây dựng đất nước vững mạnh về mọi mặt, tạo nền tảng vật chất, tinh thần để chủ động bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là sự kế thừa, phát triển chính sách “quốc phú, binh cường”, kết hợp chặt chẽ giữa việc “binh” và việc “nông”, đẩy mạnh “khoan thư sức dân”, “lấy dân làm gốc”.

Theo đó, Đảng ta xác định, chủ động xây dựng tiềm lực, lực lượng, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, “thế trận lòng dân” vững mạnh.

Về xây dựng tiềm lực, Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: tăng cường tiềm lực quốc phòng và an ninh; xây dựng và phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân” trong nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân; xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân.

Về xây dựng lực lượng, Đảng ta nhấn mạnh: xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu và dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp trên các vùng, miền, trên biển. Quan tâm xây dựng lực lượng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội cơ sở đáp ứng đòi hỏi của nhiệm vụ giữ gìn an ninh, trật tự ở cơ sở.

Về xây dựng thế trận, tập trung xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân. Trong đó coi trọng “thế trận lòng dân”; xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh (thành phố) vững mạnh theo phương châm: “Làng giữ làng, xã giữ xã, huyện giữ huyện, tỉnh giữ tỉnh”, tạo nền tảng cho thế trận quốc phòng toàn dân trong thời bình, sẵn sàng chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân khi đất nước có chiến tranh.

Kết Luận

Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là tư tưởng chỉ đạo, quan điểm nhất quán và hành động xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; là kế sách lớn, chiến lược tổng thể giữ nước ngày nay. Quán triệt và thực hiện tốt các nội dung kế sách bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa chính là hiện thực hóa mục tiêu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong thời bình mà không phải tiến hành chiến tranh; là thượng sách bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Nguồn: [mncatlinhdd.edu.vn]

[Internal Links]

• Chiến lược quốc phòng Việt Nam trong tình hình mới
• Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững mạnh
• Nâng cao năng lực dự báo chiến lược về quốc phòng, an ninh