AST trong xét nghiệm máu: Ý nghĩa, chỉ số và khi nào cần kiểm tra?

AST (Aspartate Aminotransferase) là một loại enzyme có mặt chủ yếu ở gan và thận, với một lượng nhỏ hơn ở cơ tim và cơ bắp. Enzyme này còn được biết đến với tên gọi SGOT (Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase). Ở người khỏe mạnh, nồng độ AST trong máu thường duy trì ở mức thấp, khoảng 20 – 40 UI/L. Bài viết sau đây của mncatlinhdd.edu.vn sẽ cung cấp thông tin chi tiết về chỉ số AST, ý nghĩa và khi nào cần thực hiện xét nghiệm này.

Khi gan bị tổn thương do bệnh lý, các tế bào gan sẽ giải phóng AST vào máu, dẫn đến nồng độ AST trong máu tăng cao hơn so với bình thường. Mức độ tăng của men gan AST phụ thuộc vào tình trạng bệnh của từng người.

Xét nghiệm AST là gì?

Xét nghiệm AST là một xét nghiệm máu nhằm đo nồng độ enzyme AST trong máu. Thông qua kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đánh giá mức độ tổn thương gan của bệnh nhân.

Mẫu máu tĩnh mạch thường được lấy từ tay của bệnh nhân và chuyển đến phòng xét nghiệm để phân tích. Tại đây, máy móc chuyên dụng sẽ xác định nồng độ AST trong mẫu máu. Kết quả sau khi kiểm tra tính chính xác sẽ được trả lại cho người bệnh.

Kết quả xét nghiệm AST có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như vỡ hồng cầu trong mẫu máu hoặc việc sử dụng một số loại thuốc (ví dụ: thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai). Để đánh giá chính xác tình trạng tổn thương gan, xét nghiệm AST thường được thực hiện đồng thời với các xét nghiệm khác như ALT, GGT, cùng với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm hoặc Fibroscan.

Nguyên nhân gây tăng nồng độ AST?

Nồng độ AST tăng cao thường là dấu hiệu cho thấy các tế bào gan đang bị tổn thương hoặc phá hủy do các yếu tố gây bệnh. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này:

• Viêm gan do virus: Nhiễm virus viêm gan A, B, C, D, E có thể gây viêm gan và làm tăng nồng độ AST trong máu. Mức độ tăng có thể từ nhẹ (dưới 2 lần), trung bình (2-5 lần) đến cao (trên 5 lần). Trong trường hợp viêm gan tối cấp, nồng độ AST có thể tăng vọt lên đến 5000 UI/L.
• Lạm dụng bia rượu: Uống quá nhiều bia rượu gây tổn hại đến tế bào gan, dẫn đến tăng nồng độ AST từ 2 đến 10 lần so với giới hạn bình thường.
• Suy gan cấp hoặc sốc gan: Trong những trường hợp nghiêm trọng này, chỉ số AST có thể tăng cao gấp hàng chục lần.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của gan hoặc gây ngộ độc tế bào gan, dẫn đến viêm gan cấp tính do thuốc. Chỉ số AST trong trường hợp này có thể tăng cao đến khoảng 3000 UI/L.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm AST?

Bạn nên thực hiện xét nghiệm AST khi có các triệu chứng rối loạn chức năng gan như:

• Buồn nôn, nôn mửa.
• Đau hoặc sưng bụng, đặc biệt là đau ở vùng hạ sườn phải.
• Vàng da (lòng bàn tay, móng tay), vàng mắt.
• Mệt mỏi, suy nhược.
• Chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Da nổi mẩn ngứa.
• Phân có màu nhạt, nước tiểu đậm màu.

Ngoài ra, xét nghiệm AST cũng được thực hiện để đánh giá sức khỏe tổng quát ở những người có nguy cơ mắc bệnh gan cao, chẳng hạn như:

• Người thừa cân, béo phì.
• Người mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh gan.
• Người nghiện rượu nặng hoặc thường xuyên uống nhiều bia rượu.
• Người có tiền sử tiếp xúc với virus viêm gan.

Ý nghĩa của xét nghiệm AST?

Xét nghiệm AST giúp xác định nồng độ AST trong máu. Ở người khỏe mạnh, nồng độ này thường dao động từ 20 – 40 UI/L. Nồng độ AST có thể khác nhau giữa nam và nữ, thường cao hơn ở nam giới.

Khi men gan tăng nhẹ hoặc trung bình (200 UI/L) hoặc thậm chí cao hơn (trên 1000 UI/L), có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe sau:

• Viêm gan siêu vi cấp tính.
• Tổn thương gan do các chất độc như khói thuốc lá, thuốc điều trị.
• Suy gan, sốc gan.
• Trụy mạch kéo dài.

Việc xét nghiệm định kỳ (3-6 tháng) và thực hiện các kiểm tra sức khỏe khác là rất quan trọng để theo dõi nồng độ AST và phát hiện sớm các vấn đề về gan.

Kết luận:

Xét nghiệm AST đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chức năng gan và phát hiện sớm các bệnh lý liên quan. Việc hiểu rõ về ý nghĩa của xét nghiệm và khi nào cần thực hiện sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của mình. mncatlinhdd.edu.vn khuyến cáo bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và chỉ định xét nghiệm phù hợp.