Table of Contents
Mệt mỏi buồn ngủ là bệnh gì? 16 Nguyên nhân và cách khắc phục
Cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn chưa nhận ra. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ và cách khắc phục chúng.
1. Thiếu ngủ
Thiếu ngủ là nguyên nhân hàng đầu gây mệt mỏi, buồn ngủ. Ngủ không đủ giấc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm khả năng tập trung trong công việc và học tập. Người lớn nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để cơ thể và não bộ được phục hồi sau một ngày dài.
Cách khắc phục:
- Sắp xếp công việc hợp lý để có thời gian ngủ sớm.
- Tránh xa các thiết bị điện tử 30 phút trước khi đi ngủ.
2. Chứng ngưng thở khi ngủ
Ngưng thở khi ngủ là một rối loạn đặc trưng bởi các cơn ngưng thở trong giấc ngủ. Nhiều người không biết mình mắc hội chứng này. Dù ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, họ vẫn cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ vào ban ngày.
Cách khắc phục:
- Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì.
- Bỏ hút thuốc lá.
- Thực hiện các bài tập hít thở để cải thiện lưu thông không khí.
3. Không cung cấp đủ năng lượng
Ăn quá ít do ăn kiêng quá mức hoặc tiêu thụ thực phẩm không lành mạnh có thể dẫn đến thiếu hụt năng lượng. Một chế độ ăn uống cân bằng là cần thiết để duy trì lượng đường trong máu ổn định và ngăn ngừa mệt mỏi do hạ đường huyết.
Cách khắc phục:
- Ăn sáng đầy đủ mỗi ngày.
- Bữa ăn nên bao gồm protein và carbohydrate phức hợp.
- Sử dụng các món ăn nhẹ lành mạnh giữa các bữa ăn.
4. Thiếu máu
Thiếu máu, đặc biệt là thiếu sắt, là một nguyên nhân phổ biến gây mệt mỏi ở phụ nữ. Mất máu trong chu kỳ kinh nguyệt có thể dẫn đến thiếu sắt và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Các tế bào máu vận chuyển oxy đến các mô và cơ quan, do đó thiếu máu có thể gây mệt mỏi, thậm chí ngất xỉu.
Cách khắc phục:
- Bổ sung thực phẩm giàu sắt như thịt nạc, đậu, gan, sò.
- Sử dụng các loại thuốc bổ sắt theo chỉ định của bác sĩ.
5. Trầm cảm
Trầm cảm là một rối loạn tinh thần và cảm xúc có thể ảnh hưởng đến thể chất. Các triệu chứng phổ biến bao gồm chán ăn, đau đầu và mệt mỏi.
Cách khắc phục:
- Tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được điều trị kịp thời.
6. Lạm dụng caffeine
Caffeine có thể tăng sự tỉnh táo và tập trung nếu sử dụng vừa phải. Tuy nhiên, lạm dụng caffeine có thể gây tăng nhịp tim, huyết áp và dẫn đến mệt mỏi.
Cách khắc phục:
- Giảm tiêu thụ các thực phẩm chứa caffeine như trà, cà phê, sô cô la, nước ngọt.
- Không nên dừng sử dụng caffeine đột ngột để tránh gây mệt mỏi.
7. Viêm đường tiết niệu
Viêm đường tiết niệu gây khó chịu và cảm giác muốn đi tiểu thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm, dẫn đến giấc ngủ bị gián đoạn và gây mệt mỏi.
Cách khắc phục:
- Đi khám bác sĩ và tuân thủ phác đồ điều trị.
8. Mắc bệnh tiểu đường
Bệnh nhân tiểu đường có lượng đường huyết cao bất thường. Thay vì chuyển đường đến các tế bào để tạo năng lượng, đường tích tụ trong máu, gây mệt mỏi dù ăn uống đầy đủ.
Cách khắc phục:
- Đi khám và thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh tiểu đường.
- Thay đổi lối sống, sử dụng insulin và các loại thuốc khác theo chỉ định của bác sĩ.
9. Đau nửa đầu
Đau nửa đầu có thể gây mệt mỏi, uể oải, cáu gắt hoặc trầm cảm kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân:
- Tình trạng thiếu máu não.
- Các gốc tự do gây tổn thương mạch máu, dẫn đến hình thành mảng xơ vữa và huyết khối.
10. Bệnh lý tuyến giáp
Tuyến giáp sản xuất hormone ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa. Bất thường ở tuyến giáp có thể làm rối loạn quá trình chuyển hóa, dẫn đến thiếu năng lượng và gây mệt mỏi.
11. Bệnh lao
Lao là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Vi khuẩn tấn công và phá hủy các mô cơ thể, gây sụt cân và gầy ốm.
Các yếu tố tâm lý:
- Căng thẳng hoặc ức chế cũng có thể gây mệt mỏi, thiếu ngủ.
12. Suy nhược thần kinh
Mệt mỏi là dấu hiệu thường gặp nhất của suy nhược thần kinh. Tình trạng thể lực không cải thiện dù đã nghỉ ngơi và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.
Triệu chứng đi kèm:
- Khó chịu, bực bội, khó ngủ.
13. Bệnh lý về huyết áp
Các vấn đề về huyết áp (cao hoặc thấp) đều có thể gây mệt mỏi. Huyết áp cao có thể liên quan đến các vấn đề về thận, trong khi huyết áp thấp có thể gây chóng mặt và mệt mỏi.
14. Bệnh lý nhiễm trùng và truyền nhiễm
Đa phần các bệnh nhiễm trùng đều gây mệt mỏi, đặc biệt là khi có sốt.
15. Bệnh lý tai mũi họng
Các bệnh lý tai mũi họng như viêm mũi dị ứng, viêm xoang, viêm amidan hoặc chứng ngưng thở khi ngủ có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ và gây mệt mỏi.
16. Bệnh tim
Mệt mỏi có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề về tim như loạn nhịp, bệnh mạch vành hoặc nhồi máu cơ tim.
Nghiên cứu:
- Theo nghiên cứu của Đại học Harvard, 71% phụ nữ bị nhồi máu cơ tim có dấu hiệu mệt mỏi trong vòng một tháng trước đó và 43% có cơn nhồi máu cơ tim nhẹ.
Tóm lại, mệt mỏi và buồn ngủ có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Điều chỉnh lối sống hoặc tìm kiếm sự tư vấn y tế là cần thiết để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một trong những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn 50 năm cống hiến cho giáo dục và nghiên cứu (Wiki). Ông là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân, xuất thân từ một gia đình nổi tiếng hiếu học. Trong sự nghiệp của mình, Giáo sư đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.