Doanh Nghiệp Chế Xuất (EPE): Ưu Đãi, Quy Trình & Khu Chế Xuất [2025]

Trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, bên cạnh hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), doanh nghiệp chế xuất (EPE) là một khái niệm quen thuộc. Vậy doanh nghiệp chế xuất (EPE tiếng anh là gì)? Hãy cùng mncatlinhdd.edu.vn tìm hiểu tất tần tật thông tin về loại hình doanh nghiệp đặc biệt này, từ định nghĩa, quy định pháp lý đến danh sách các khu chế xuất hàng đầu tại Việt Nam.

1. Doanh Nghiệp Chế Xuất (EPE) Là Gì?

Theo Khoản 10 Điều 2 Nghị định 82/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp chế xuất (EPE – Export Processing Enterprise) được định nghĩa là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động trong khu chế xuất hoặc doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm để xuất khẩu, hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế.

Như vậy, để được công nhận là doanh nghiệp chế xuất, doanh nghiệp cần đáp ứng một trong các tiêu chí sau:

• Sản xuất hàng hóa tiêu dùng với mục đích xuất khẩu.
• Văn phòng, nhà xưởng đặt trong khu chế xuất.
• Văn phòng, nhà xưởng đặt trong khu công nghiệp, khu kinh tế, và 100% sản phẩm hoàn thiện được tiêu thụ ở nước ngoài.
• Thực hiện khai báo hải quan theo quy định riêng dành cho doanh nghiệp chế xuất.

2. Lợi Ích Khi Kinh Doanh Theo Hình Thức Doanh Nghiệp Chế Xuất Tại Việt Nam

Lựa chọn hình thức EPE mang lại nhiều lợi thế cho nhà đầu tư:

2.1. Ưu Đãi Thuế Quan

Việt Nam áp dụng nhiều chính sách ưu đãi thuế cho doanh nghiệp EPE, bao gồm:

• Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Miễn thuế xuất khẩu đối với hàng hóa sản xuất tại khu phi thuế quan trong khu kinh tế cửa khẩu.
• Giảm chi phí thuê đất.

Các ưu đãi này giúp doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

2.2. Nguồn Nhân Lực Dồi Dào

Lực lượng lao động Việt Nam trẻ, đông đảo và có chi phí cạnh tranh là một lợi thế lớn. Doanh nghiệp EPE có thể tiết kiệm chi phí nhân công, từ đó giảm giá thành sản phẩm.

2.3. Vị Trí Địa Lý Đắc Địa

Các khu chế xuất, khu công nghiệp dành cho EPE thường được quy hoạch gần cảng biển, sân bay, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận chuyển, giảm thiểu rủi ro hư hỏng hàng hóa.

2.4. Bán Hàng Hóa Vào Nội Địa

Doanh nghiệp EPE đặt trong khu chế xuất được phép bán hàng hóa vào thị trường nội địa Việt Nam, tương tự như xuất khẩu. Doanh nghiệp EPE không phải đóng thuế xuất khẩu, nhưng bên mua hàng trong nước phải nộp thuế nhập khẩu theo quy định. Tuy nhiên, doanh nghiệp EPE đặt trong khu công nghiệp không được hưởng quyền lợi này.

3. Phân Biệt Doanh Nghiệp Chế Xuất (EPE) Và Doanh Nghiệp FDI

Doanh nghiệp FDI (Foreign Direct Investment) là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần hoặc thành lập chi nhánh, công ty con tại Việt Nam. Mặc dù cả hai hình thức đều có vốn đầu tư nước ngoài, EPE và FDI có nhiều điểm khác biệt:

3.1. Phạm Vi Tiêu Thụ Sản Phẩm

• EPE: Sản xuất hàng hóa chủ yếu để xuất khẩu. Nếu đặt trong khu công nghiệp, 100% sản phẩm phải tiêu thụ ở nước ngoài. Chỉ khi đặt trong khu chế xuất, EPE mới được bán hàng vào thị trường nội địa.
• FDI: Sản xuất hàng hóa phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Doanh nghiệp FDI có quyền tự quyết định tỷ lệ tiêu thụ ở mỗi thị trường mà không bị ràng buộc về địa điểm thành lập.

3.2. Quan Hệ Giao Thương Với Thị Trường Nội Địa

• EPE: Tiêu thụ hàng hóa vào thị trường nội địa được xem như hoạt động xuất khẩu. Bên mua phải thực hiện thủ tục nhập khẩu và nộp thuế nhập khẩu.
• FDI: Tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ vào thị trường nội địa theo hình thức mua bán thông thường, tương tự như các doanh nghiệp trong nước.

3.3. Chủng Loại Sản Phẩm

• EPE: Tập trung sản xuất hàng hóa tiêu dùng, nguyên liệu sản xuất hoặc sản phẩm cuối cùng phục vụ xuất khẩu. Các loại hình doanh nghiệp gia công xuất khẩu rất phổ biến trong mô hình EPE
• FDI: Đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất hàng hóa, nguyên vật liệu đến dịch vụ (giáo dục, y tế, du lịch, logistics…).

3.4. Chính Sách Ưu Đãi Thuế

• EPE: Miễn thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài từ khu chế xuất; miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu chế xuất.
• FDI: Không được miễn thuế xuất nhập khẩu, nhưng có thể được hưởng mức thuế suất ưu đãi thấp hơn so với doanh nghiệp trong nước.

3.5. Mức Độ Kiểm Soát

• EPE: Khuôn viên hoạt động được kiểm soát chặt chẽ, có tường rào, cổng bảo vệ và chịu sự giám sát của cơ quan hải quan và các cơ quan chức năng. Nếu muốn bán hàng vào nội địa, EPE phải thành lập chi nhánh riêng, không nằm trong khu chế xuất.
• FDI: Không bị kiểm soát chặt chẽ như EPE. Doanh nghiệp FDI có thể tự do lựa chọn địa điểm hoạt động (khu công nghiệp, khu kinh tế hoặc thuê mặt bằng tư nhân).

4. Quy Trình Thành Lập Doanh Nghiệp Chế Xuất Tại Việt Nam

Quy trình thành lập EPE tương tự như các loại hình doanh nghiệp khác, nhưng có một số lưu ý đặc biệt:

1. Liên hệ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố để đăng ký chủ trương đầu tư.
2. Hoàn thành thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
3. Hoàn thành thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
4. Công bố thông tin thành lập doanh nghiệp trên cổng thông tin quốc gia.
5. Khắc con dấu doanh nghiệp.
6. Công bố mẫu con dấu trên cổng thông tin quốc gia.

Địa điểm đặt trụ sở chính của EPE (trên giấy tờ và thực tế) phải nằm trong khu chế xuất, khu công nghiệp hoặc khu kinh tế theo quy định.

Trong một số trường hợp, EPE không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu thuộc diện ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, thông tin về dự án EPE (mặt hàng sản xuất, quốc gia đầu tư…) phải được ghi rõ trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc văn bản của cơ quan đăng ký đầu tư có thẩm quyền.

5. Danh Sách Khu Chế Xuất Hàng Đầu Tại Việt Nam

Khu chế xuất là một hình thức đặc khu kinh tế, với cơ sở hạ tầng hiện đại, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí thông quan. Dưới đây là 5 khu chế xuất lớn nhất Việt Nam:

5.1. Khu Chế Xuất Tân Thuận

• Thành lập: 1991 (KCX đầu tiên của Việt Nam)
• Vị trí: Quận 7, TP.HCM (gần cảng VICT)
• Diện tích: 300 ha
• Chủ đầu tư: Công ty TNHH Tân Thuận

5.2. Khu Chế Xuất Linh Trung I

• Thành lập: 1992
• Vị trí: Quận Thủ Đức, TP.HCM (gần quốc lộ 1A, cảng Cát Lái, sân bay Tân Sơn Nhất)
• Diện tích: 62 ha
• Chủ đầu tư: Công ty TNHH Sepzone – Linh Trung (Việt Nam)

5.3. Khu Chế Xuất Linh Trung II

• Thành lập: 1997
• Vị trí: TP. Thủ Đức, TP.HCM (gần KCX Linh Trung I, giáp Tây Ninh)
• Diện tích: 61,7 ha
• Chủ đầu tư: Công ty TNHH Sepzone – Linh Trung (Việt Nam)

5.4. Khu Chế Xuất Linh Trung III

• Thành lập: 2004 (hợp tác Việt Nam – Trung Quốc)
• Vị trí: Huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh
• Diện tích: 202,67 ha
• Chủ đầu tư: Công ty TNHH Sepzone – Linh Trung (Việt Nam)

5.5. Khu Công Nghiệp Công Nghệ Cao – Chế Xuất Long Thành

• Vị trí: Huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai (gần sân bay Long Thành, cảng Cái Mép – Thị Vải)
• Diện tích: 400 ha
• Chủ đầu tư: Công ty cổ phần đô thị Amata Long Thành

Kết Luận

Doanh nghiệp chế xuất (EPE) là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Việt Nam. Với các chính sách ưu đãi và lợi thế về vị trí địa lý, nguồn nhân lực, EPE tiếp tục đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Hy vọng bài viết này của mncatlinhdd.edu.vn đã cung cấp cho bạn đọc cái nhìn tổng quan và chi tiết về loại hình doanh nghiệp đặc biệt này.